Öz
Orta sınıf kavramı, toplumsal sınıflara dair yaklaşımlar içerisinde oldukça tartışmalı ve bir o kadar dikkat çekici bir konumdadır. Orta sınıfların “var olup olmadığı” dahi başlı başına bir tartışma konusuyken, ekonomik durumları, üretim araçları ve mülkiyet ile olan ilişkileri, sosyal ve kültürel nitelikleri gibi meseleler de sosyal bilimlerin farklı disiplinlerinde birçok bağlamda halen üzerine düşünülmekte olan konulardır. Bir sanatsal medyum ve kitle iletişim aracı olarak sinema da kuşkusuz bu gibi toplumsal konuların etki alanı içerisindedir. Bu anlamda, bu çalışmada, son yıllarda çekilmiş Türkiye sineması içerisinden iki filmde orta sınıfların temsil edilme biçimleri ve bu temsiller aracılığıyla filmlerde orta sınıflara nasıl eleştirilerin yöneltildiği analiz edilmiştir. Örneklem olarak Rüzgârda Salınan Nilüfer (Yüce, 2016) ve Albüm (Mertoğlu, 2016) filmleri belirlenmiş, bu filmlerde orta sınıf temsilleri aracılığıyla sunulan eleştirilerin niteliği sorunsallaştırılarak, filmler metin analizi yöntemi ile inceleme konusu yapılmıştır. Her iki filmde de kimi zaman paralel, kimi zaman farklı açılardan orta sınıflara dair toplumsal eleştiriler getirildiği, filmlerin orta sınıflara karşı eleştirel bir noktada konumlandığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adanır, O. (2003). Sinemada Anlam ve Anlatım (2. Baskı). İstanbul: Alfa.
- Arslan, Z. (2012). Geçmişten Bugüne Eleştirel Bir Orta Sınıf Değerlendirmesi. Toplum ve Demokrasi, 13-14, 55-92.
- Baudrillard, J. (2017). Tüketim Toplumu: Söylenceleri Yapıtları (Çev. N. Tutal ve F. Keskin) (10. Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
- Boratav, K. (2012). Toplumsal Sınıflar. G. Atılgan ve E. A. Aytekin (Ed.). Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (s. 29-40) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Bottero, W. (2004). Class Identities and the Identity of Class, Sociology. 38(5), 985–1003.
- Bradley, H. (2016). Fracturated Identity: Changing Patterns of Inequality (2. Baskı). Cambridge: Polity.
- Burns, E. (2015). Marksizm Nedir? (Çev. M. Dikmen) (4. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Castoriadis, C. (2013). Toplum, İmgeleminde Kendini Nasıl Kurar? I. Cilt: Marksizm ve Devrimci Kuram (Çev. H. Uğur Tanrıöver) (2. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Doğuç, S. (2005). Yeni Orta Sınıfların Gözünden Zenginlik ve Yoksulluk. Toplum ve Bilim. 104, 73-91.
- Dworkin, D. (2012). Sınıf Mücadeleleri (Çev. U. Özmakas) (1. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Faulkner, N. (2014). Marksist Dünya Tarihi: Neandertallerden Neoliberallere (Çev. T. Öncel) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Giddens, A. (2012). Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori: Marx, Durkheim ve Max Weber’in Çalışmalarının Bir Analizi (Çev. Ü. Tatlıcan) (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Hançerlioğlu, O. (1986). Toplumbilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi.
- Hançerlioğlu, O. (2018). Felsefe Sözlüğü (24. Baskı). İstanbul: Remzi.
- Kabadayı, L. (2018). Film Eleştirisi: Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler (3. Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
- Mertoğlu, M. C. (Yönetmen). (2016). Albüm [Film]. Türkiye, Fransa, Romanya: M3 Film.
- Mutlu, E. (2012). İletişim Sözlüğü (6. Baskı). Ankara: Sofos.
- Özdemir, E. (2012). Kimlik. G. Atılgan ve E. A. Aytekin (Ed.). Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (s. 169-181) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Rosenthal, M. ve Yudin, P. (1980). Felsefe Sözlüğü (Çev. E. Aytekin ve A. Çalışlar) (4. Baskı). İstanbul: Sosyal.
- Ryan, M. ve Lenos, M. (2014). Film Çözümlemesine Giriş: Anlatı Sinemasında Teknik ve Anlam (Çev. E. S. Onat) (1. Baskı). Ankara: DeKi.
- Savran, S. (2013). Karl Marx / Kapital. Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu (s. 209-237) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Sayers, S. (2013). Marksizm ve İnsan Doğası (Çev. Ş. Alpagut) (2. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Şen, B. (2011). Kentsel Mekânda Üçlü İttifak: Sanayisizleşme, Soylulaştırma, Yeni Orta Sınıf, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 44, 1-21.
- Şimşek, A. (2005). Yeni Orta Sınıf (1. Baskı). İstanbul: L&M.
- Vincent C. ve Ball, S. J. (2007). ‘Making Up’ the Middle-Class Child: Families, Activities and Class Dispositions. Sociology. 41(6), 1061–1077.
- Wallerstein, I. (2007). 11. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Kavram ve Gerçeklik Olarak Burjuva(zi) (Çev. N. Ökten). E. Balibar ve I. Wallerstein (Ed.). Irk, Ulus, Sınıf: Belirsiz Kimlikler (s. 152-174) (4. Baskı). İstanbul: Metis.
- Williams, R. (2018). Anahtar Sözcükler: Kültür ve Toplumun Sözvarlığı (Çev. S. Kılıç) (7. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Wynne, D. (2002). Leisure, Lifestyle, and the New Middle Class: A Case Study. London and New York: Routledge.
- Yaşlı, F. (2017). Türkçü Faşizmden “Türk – İslam Ülküsü”ne (2. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Yüce, S. (Yönetmen). (2016). Rüzgârda Salınan Nilüfer [Film]. Türkiye: Bir Film.
Öz
The concept of middle class has a very controversial and attention-grabbing position among the approaches to social classes. While the "existence" of the middle classes is a matter of debate in itself, issues such as the their economic situations, relations with the means of production and property, social and cultural characteristics are still subjects that are being considered in many contexts in different disciplines of social sciences. Cinema, as an artistic medium and a mass media, is undoubtedly within the sphere of influence of such social issues. In this sense, in this study, it has been analyzed how the middle classes are represented in two films from Turkish cinema and how they are criticized through these representations. The films Rüzgârda Salınan Nilüfer (Yüce, 2016) and Albüm (Mertoğlu, 2016) were determined as samples, and the criticisms presented in these films were problematized and examined by textual analysis method. In both films, it has been seen that social criticisms for the middle classes was made and the films were positioned at a critical point against the middle classes.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adanır, O. (2003). Sinemada Anlam ve Anlatım (2. Baskı). İstanbul: Alfa.
- Arslan, Z. (2012). Geçmişten Bugüne Eleştirel Bir Orta Sınıf Değerlendirmesi. Toplum ve Demokrasi, 13-14, 55-92.
- Baudrillard, J. (2017). Tüketim Toplumu: Söylenceleri Yapıtları (Çev. N. Tutal ve F. Keskin) (10. Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
- Boratav, K. (2012). Toplumsal Sınıflar. G. Atılgan ve E. A. Aytekin (Ed.). Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (s. 29-40) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Bottero, W. (2004). Class Identities and the Identity of Class, Sociology. 38(5), 985–1003.
- Bradley, H. (2016). Fracturated Identity: Changing Patterns of Inequality (2. Baskı). Cambridge: Polity.
- Burns, E. (2015). Marksizm Nedir? (Çev. M. Dikmen) (4. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Castoriadis, C. (2013). Toplum, İmgeleminde Kendini Nasıl Kurar? I. Cilt: Marksizm ve Devrimci Kuram (Çev. H. Uğur Tanrıöver) (2. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Doğuç, S. (2005). Yeni Orta Sınıfların Gözünden Zenginlik ve Yoksulluk. Toplum ve Bilim. 104, 73-91.
- Dworkin, D. (2012). Sınıf Mücadeleleri (Çev. U. Özmakas) (1. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Faulkner, N. (2014). Marksist Dünya Tarihi: Neandertallerden Neoliberallere (Çev. T. Öncel) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Giddens, A. (2012). Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori: Marx, Durkheim ve Max Weber’in Çalışmalarının Bir Analizi (Çev. Ü. Tatlıcan) (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Hançerlioğlu, O. (1986). Toplumbilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi.
- Hançerlioğlu, O. (2018). Felsefe Sözlüğü (24. Baskı). İstanbul: Remzi.
- Kabadayı, L. (2018). Film Eleştirisi: Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler (3. Baskı). İstanbul: Ayrıntı.
- Mertoğlu, M. C. (Yönetmen). (2016). Albüm [Film]. Türkiye, Fransa, Romanya: M3 Film.
- Mutlu, E. (2012). İletişim Sözlüğü (6. Baskı). Ankara: Sofos.
- Özdemir, E. (2012). Kimlik. G. Atılgan ve E. A. Aytekin (Ed.). Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (s. 169-181) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Rosenthal, M. ve Yudin, P. (1980). Felsefe Sözlüğü (Çev. E. Aytekin ve A. Çalışlar) (4. Baskı). İstanbul: Sosyal.
- Ryan, M. ve Lenos, M. (2014). Film Çözümlemesine Giriş: Anlatı Sinemasında Teknik ve Anlam (Çev. E. S. Onat) (1. Baskı). Ankara: DeKi.
- Savran, S. (2013). Karl Marx / Kapital. Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu (s. 209-237) (1. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Sayers, S. (2013). Marksizm ve İnsan Doğası (Çev. Ş. Alpagut) (2. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Şen, B. (2011). Kentsel Mekânda Üçlü İttifak: Sanayisizleşme, Soylulaştırma, Yeni Orta Sınıf, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 44, 1-21.
- Şimşek, A. (2005). Yeni Orta Sınıf (1. Baskı). İstanbul: L&M.
- Vincent C. ve Ball, S. J. (2007). ‘Making Up’ the Middle-Class Child: Families, Activities and Class Dispositions. Sociology. 41(6), 1061–1077.
- Wallerstein, I. (2007). 11. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Kavram ve Gerçeklik Olarak Burjuva(zi) (Çev. N. Ökten). E. Balibar ve I. Wallerstein (Ed.). Irk, Ulus, Sınıf: Belirsiz Kimlikler (s. 152-174) (4. Baskı). İstanbul: Metis.
- Williams, R. (2018). Anahtar Sözcükler: Kültür ve Toplumun Sözvarlığı (Çev. S. Kılıç) (7. Baskı). İstanbul: İletişim.
- Wynne, D. (2002). Leisure, Lifestyle, and the New Middle Class: A Case Study. London and New York: Routledge.
- Yaşlı, F. (2017). Türkçü Faşizmden “Türk – İslam Ülküsü”ne (2. Baskı). İstanbul: Yordam.
- Yüce, S. (Yönetmen). (2016). Rüzgârda Salınan Nilüfer [Film]. Türkiye: Bir Film.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 18 Şubat 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Sayı: 7 |
Cited By
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
