Öz
Tüm bir kültür tarihi için anahtar bir olgu olarak varlığını zamansal doğrunun başlangıcına yerleştirebilecek bir kavram olan uyarlama, anlamın tekil bir merkezden kaynak bulması ya da diğer bir deyişle anlamın tekil bir gösterene bağlanması anlayışından tözü itibariyle kaçmakta, kategorize edilerek sınıflandırılmaya ve adlandırılmaya direnç göstermektedir. Batı metafiziğinin karşıtlıklara dayalı anlamlandırma pratiklerine dayanan bir perspektifte uyarlama, gerçekliğe ve anlama ilişkin “tekil” merkezi kaydırdığı için orijinalin karşısına yerleştirilerek pejoratif değerlerle kuşatılmaktadır. Ancak Yapısalcılık sonrası anlam incelemelerinde gelinen metinlerarası bağlam ile birlikte uyarlama çalışmalarına ilişkin yönelim, orijinal eser ile kurulan “sadakat” ilişkisini dönüştürmekte ve uyarlama metinleri kaynak eserin vesayetinden kurtarmaktadır. Hiçbir metnin diğeri üzerinde ayrıcalık taşımadığı Metinlerarasılık ekseninde uyarlamalara yaklaşan bu çalışma, uyarlama metinlerin doğasından gelen çoğulluğu yadsımamakta, aksine bu metinsel çoğulluğun yarattığı/dönüştürdüğü anlam katmanlarına dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmada Necati Cumalı’nın 1960 tarihli uzun hikâyesi olan Susuz Yaz ile onun 1963 ve 1973 tarihli aynı isimli film uyarlamaları, içerdikleri diyalojik etkileşimler bağlamında incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abisel, N. (1994). Nasıl Yaşıyor, Nasıl Düşlüyoruz?: Yerli Filmlerin Kurmaca Dünyasında Demokrasi. Onaran, Oğuz, Nilgün Abisel, Levent Köker, Eser Köker (Ed.) Türk Sinemasında Demokrası Kavramının Gelişmesi (s. 74-132). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
- Arıkan, S. (2014). Salvation or Catastrophe: Symbolism of Water in Literature. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(9), 207-216.
- Bakhtin, M. (1986). Speech Genres and Other Late Essays (Çev. V. McGee). C. Emerson and M. Holquist (Ed.). Austin: U of Texas P.
- Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana: Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar (Çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı.
- Casetti, F. (2004). Adaptation and Mis-adaptations: Film, Literature, and Social Discourses. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation, (s. 81-91). London: Blackwell.
- Cumalı, N. (2013). Susuz Yaz. İstanbul: Cumhuriyet. (Özgün eser 1962 tarihlidir).
- Çakır, M. (2012). Kadimi’nin Kerbela Mersiyeleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 705-725.
- Demir, M. (2013). Çevre Olarak Konumlandırılmış Kadını ve Doğayı Birlikte Düşünmek: Ekofeminizm. Doğu Batı, 63, 11-44.
- Derrida, J. (1999). Différance (Çev. Ö. Sözer). Toplumbilim, 10, 49-61.
- Dougles, M. (2013). Deciphering a Meal. C. Counihan, P. V. Esterik, A. P. Julier (Ed.) Food and Culture: A Reader, (s. 249-275). New York: Taylor and Francis.
- Foster, H. (2009). Tasarım ve Suç (Çev. E. Gen). İstanbul: İletişim.
- Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi (Çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: İmge. (Özgün eser 1961 tarihlidir).
- Freud, S. (1999). The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XVII (1917-1919): An Infantile Neurosis and Other Works (Çev. J. Stratchey). London: Vintage. (Özgün eser 1900 tarihlidir).
- Hegel, G. W. F. (1894). Philosophy of Mind (Çev. W. Wallace). Oxford: Clarendon. (https://www.gutenberg.org/files/39064/39064-pdf.pdf).
- Hitchcock, P. (2004). Running Time: The Chronotope of The Loneliness of the Long. R. Stam, A. Raengo (Ed.), A Companion to Literature and Film (s. 326-342). Oxford: Blackwell.
- Hutcheon, L. (2013). A Theory of Adaptation: Second Edition. London: Routledge.
- Kristeva, J. (1986). Word, Dialogue and Novel. T. Moi (Ed.), The Kristeva Reader (s. 34-61). New York: Columbia UP.
- Köker, L. (1995). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim.
- Langer, C. L. (2001). A Feminist Critique. New York: ASJA.
- Leitch, T. (2012). Adaptation and Intertextuality, or, What isn’t an Adaptation, and What Does it Matter?. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation, (s. 87-104). London: Blackwell.
- Merleau-Ponty, M. (2012). Phenomenology of Perception (Çev. D. A. Landes). New York: Routledge. (Özgün eser 1945 tarihlidir).
- Mulvey, L. (1997). Görsel Haz ve Anlatı Sineması (Çev. N. Abisel). 25. Kare, 21, 38-46.
- Oktay, E. Y. (2014). Türkiye’de Cumhuriyet’in İlanından Günümüze Uygulanan Nüfus Politikaları. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 31-53.
- Özgüç, A. (1988). Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi. İstanbul: Broy.
- Palmer, R. B. (2004). The Sociological Turn of Adaptation Studies: The Example of Film Noir. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation (s. 258-277). London: Blackwell.
- Proudhon, P-J. (2010). Mülkiyet Nedir? (Çev. D. Çetinkasap). İstanbul: İş Bankası (Özgün eser 1840 tarihlidir).
- Scholz, A. M. (2013). From Fidelity to History: Film Adaptations as Cultural Events in the Twentieth Century. New York: Berghahnn.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş (Çev. Ç. Asatekin, S. Salman). İstanbul: Ayrıntı.
- Taş, S. (2016). Susuz Yaz Oyunu Üzerine Bir İnceleme. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 41, 21-38.
- Walker, E. (2007). Pop Goes the Shakespeare: Baz Luhrmann’s William Shakespeare’s Romeo Juliet. J. M. Welsh, P.
- Lev (Ed.), The Literature/Film Reader: Issues of Adaptation, (p. 125-148). Plymouth, UK: Scarecrow.
- Zhen, Z. (2004). Cosmopolitan Projections: World Literature on Chinese Screens. R. Stam, A. Raengo (Ed.), A Companion to Literature and Film (s. 144-163). Oxford: Blackwell.
The Traces of Textual Series: Reflections and Perceptions in the Dialogic Dimension of Susuz Yaz (Dry Summer)
Öz
Adaptation, a key concept whose existence can be placed at the beginning of the temporal linearity of the history of culture, defies the understanding which searches the source of meaning in a single centre or connects it to a singular signifier due to its essence, resisting any kind of classification through categorization and definition. Adaptation has been surrounded by pejorative values by being placed against the original since it shifts the “singular” centre related to reality and meaning in a perspective that stems from the signifying praxis of Western metaphysics which relies on binary oppositions. Nevertheless, the tendency of adaptation studies changing under the influence of the intertexual context created by poststructuralism has transformed the relationship based on “loyalty” between the original work and the adaptation, saving the adapted texts from the custody of the original work. This study, which approaches adaptations within the axis of intertextuality in which no text has a privilege over the others, does not disregard the plurality caused by the nature of adapted texts, in contrast, it strives to point out the layers of meaning created/transformed by textual plurality. Accordingly, this study aims to analyze Necati Cumalı’s long story Susuz Yaz (Dry Summer) and its 1963 and 1973 adaptations with the same title in terms of their intrinsic dialogic interactions.
Anahtar Kelimeler
literature adaptation intertextuality diology literature cinema
Kaynakça
- Abisel, N. (1994). Nasıl Yaşıyor, Nasıl Düşlüyoruz?: Yerli Filmlerin Kurmaca Dünyasında Demokrasi. Onaran, Oğuz, Nilgün Abisel, Levent Köker, Eser Köker (Ed.) Türk Sinemasında Demokrası Kavramının Gelişmesi (s. 74-132). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
- Arıkan, S. (2014). Salvation or Catastrophe: Symbolism of Water in Literature. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(9), 207-216.
- Bakhtin, M. (1986). Speech Genres and Other Late Essays (Çev. V. McGee). C. Emerson and M. Holquist (Ed.). Austin: U of Texas P.
- Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana: Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar (Çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı.
- Casetti, F. (2004). Adaptation and Mis-adaptations: Film, Literature, and Social Discourses. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation, (s. 81-91). London: Blackwell.
- Cumalı, N. (2013). Susuz Yaz. İstanbul: Cumhuriyet. (Özgün eser 1962 tarihlidir).
- Çakır, M. (2012). Kadimi’nin Kerbela Mersiyeleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 705-725.
- Demir, M. (2013). Çevre Olarak Konumlandırılmış Kadını ve Doğayı Birlikte Düşünmek: Ekofeminizm. Doğu Batı, 63, 11-44.
- Derrida, J. (1999). Différance (Çev. Ö. Sözer). Toplumbilim, 10, 49-61.
- Dougles, M. (2013). Deciphering a Meal. C. Counihan, P. V. Esterik, A. P. Julier (Ed.) Food and Culture: A Reader, (s. 249-275). New York: Taylor and Francis.
- Foster, H. (2009). Tasarım ve Suç (Çev. E. Gen). İstanbul: İletişim.
- Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi (Çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: İmge. (Özgün eser 1961 tarihlidir).
- Freud, S. (1999). The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XVII (1917-1919): An Infantile Neurosis and Other Works (Çev. J. Stratchey). London: Vintage. (Özgün eser 1900 tarihlidir).
- Hegel, G. W. F. (1894). Philosophy of Mind (Çev. W. Wallace). Oxford: Clarendon. (https://www.gutenberg.org/files/39064/39064-pdf.pdf).
- Hitchcock, P. (2004). Running Time: The Chronotope of The Loneliness of the Long. R. Stam, A. Raengo (Ed.), A Companion to Literature and Film (s. 326-342). Oxford: Blackwell.
- Hutcheon, L. (2013). A Theory of Adaptation: Second Edition. London: Routledge.
- Kristeva, J. (1986). Word, Dialogue and Novel. T. Moi (Ed.), The Kristeva Reader (s. 34-61). New York: Columbia UP.
- Köker, L. (1995). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim.
- Langer, C. L. (2001). A Feminist Critique. New York: ASJA.
- Leitch, T. (2012). Adaptation and Intertextuality, or, What isn’t an Adaptation, and What Does it Matter?. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation, (s. 87-104). London: Blackwell.
- Merleau-Ponty, M. (2012). Phenomenology of Perception (Çev. D. A. Landes). New York: Routledge. (Özgün eser 1945 tarihlidir).
- Mulvey, L. (1997). Görsel Haz ve Anlatı Sineması (Çev. N. Abisel). 25. Kare, 21, 38-46.
- Oktay, E. Y. (2014). Türkiye’de Cumhuriyet’in İlanından Günümüze Uygulanan Nüfus Politikaları. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 31-53.
- Özgüç, A. (1988). Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi. İstanbul: Broy.
- Palmer, R. B. (2004). The Sociological Turn of Adaptation Studies: The Example of Film Noir. D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film and Adaptation (s. 258-277). London: Blackwell.
- Proudhon, P-J. (2010). Mülkiyet Nedir? (Çev. D. Çetinkasap). İstanbul: İş Bankası (Özgün eser 1840 tarihlidir).
- Scholz, A. M. (2013). From Fidelity to History: Film Adaptations as Cultural Events in the Twentieth Century. New York: Berghahnn.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş (Çev. Ç. Asatekin, S. Salman). İstanbul: Ayrıntı.
- Taş, S. (2016). Susuz Yaz Oyunu Üzerine Bir İnceleme. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 41, 21-38.
- Walker, E. (2007). Pop Goes the Shakespeare: Baz Luhrmann’s William Shakespeare’s Romeo Juliet. J. M. Welsh, P.
- Lev (Ed.), The Literature/Film Reader: Issues of Adaptation, (p. 125-148). Plymouth, UK: Scarecrow.
- Zhen, Z. (2004). Cosmopolitan Projections: World Literature on Chinese Screens. R. Stam, A. Raengo (Ed.), A Companion to Literature and Film (s. 144-163). Oxford: Blackwell.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları, Radyo-Televizyon |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Sayı: Necati Cumalı Özel Sayısı |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
