Öz
The idea of depicting historical material on the stage from the first examples we encountered in modern theater continues to remain in the area of interest of contemporary theater. Necati Cumalı, who brought many plays to Turkish theater, deals with the recent period of Turkish history in two of his plays. The first of these is the right-left conflicts that known as the 12th March Memorandum in political history which disturbs the society and is mostly carried out over the youth. The second is the life of Namık Kemal who played an important role in the construction of modern literature and is an important name in terms of our history of thought, which is full of adventures in which it is told in a documentary quality. In particular the piece which he carried on the stage with the name Yürüyen Geceyi Dinle and tells about the period of 12th March was not welcomed by some people due to language he used and it was claimed that the language used by Necati Cumalı in this play harmed the revolution. However, the message of the game given by a leftist intellectual who has never gone out of law in his life and through the general acceptance of the society contains a language that is very necessary for the period. Namık Kemal’s short but full life struggle is not just his own time; it is handled as the first and most important sparks of the fire of independence and freedom that ignited in Anatolia much later. Trough his exciting works, the next period is carried over and constitutes the starting point of the idea of the Republic. Necati Cumalı achieves the original language he uses in all his plays without breaking the tradition. With all these features, Necati Cumalı is one of the original names of our literature.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- And, M. (1983). Cumhuriyet Tiyatrosu. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Cumalı N. (1998). Bağımsızlık ya da Ölüm. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Cumalı, N. (1990). Yeşil Bir At Sırtında. İstanbul: Can.
- Cumalı, N. (2004a). “Yürüyen Geceyi Dinle”, Bütün Oyunları 2. İstanbul: Cumhuriyet, 219-292.
- Cumalı, N. (2004b). “Vatan Diye Diye”, Bütün Oyunları 2. İstanbul: Cumhuriyet, 603-735.
- Çelenk, S. (1997). 1970’den 1980’e Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Göçgün, Ö. (1999). Namık Kemal'in Şairliği ve Bütün Şiirleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
- Şengül, A. (2008). Cumhuriyet Döneminde Tarihî Tiyatro. Ankara: Alp.
- Şengül, A. (2019). Ulusun Sahnedeki Öyküsü – Türk Tiyatrosunda Milli Mücadele ve Cumhuriyet. İstanbul: Kesit.
- Taş, S. (2001). Necati Cumalı ve Oyunları. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Temel, T. (2007). Necati Cumalı’nın Oyunlarındaki Kadın Karakterlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Öz
Modern tiyatronun ilk örneklerinden itibaren karşılaştığımız tarihi malzemeyi sahnede anlatma düşüncesi Çağdaş Türk tiyatrosunun da ilgi alanında kalmaya devam etmektedir. Türk tiyatrosuna birçok oyun kazandıran Necati Cumalı, iki oyununda Türk tarihinin yakın dönemini ele alır. Bunlardan birincisi siyasi tarihte 12 Mart Muhtırası olarak bilinen ve toplumu huzursuz eden ve daha çok gençler üzerinden sürdürülen sağ-sol kavgalarıdır. İkincisi ise Modern edebiyatın inşasında önemli rol oynayan ve düşünce tarihimiz açısından da önemli bir isim olan Namık Kemal’in adeta belgesel nitelikte anlatıldığı maceralarla dolu olan hayatıdır. Özellikle Yürüyen Geceyi Dinle ismiyle sahneye taşıdığı ve 12 Mart dönemini anlattığı eser, kullandığı dil itibariyle bir kesim tarafından hoş karşılanmamış ve Necati Cumalı’nın bu oyunda kullandığı dilin gerçekleştirilmek istenen devrime zarar verdiği ileri sürülmüştür. Oysa oyunun toplumun genel kabulleri üzerinden ve hayatında hiç hukukun dışına çıkmamış solcu bir aydın tarafından verilen mesajı, dönem açısından çok gerekli olan bir dili barındırmaktadır. Namık Kemal’in kısa ama dolu dolu yaşadığı hayat mücadelesi sadece kendi devriyle değil; çok daha sonra Anadolu’da tutuşan bağımsızlık ve hürriyet ateşinin ilk ve en önemli kıvılcımları olarak ele alınır. Onun sahip olduğu heyecan eserleri vasıtasıyla sonraki dönem taşınır ve Cumhuriyet düşüncesinin çıkış noktasını oluşturur. Necati Cumalı, bütün oyunlarında kullandığı özgün dili gelenekten kopmadan başarır. Bütün bu özellikleriyle Necati Cumalı edebiyatımızın orijinal isimlerinden biridir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- And, M. (1983). Cumhuriyet Tiyatrosu. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Cumalı N. (1998). Bağımsızlık ya da Ölüm. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Cumalı, N. (1990). Yeşil Bir At Sırtında. İstanbul: Can.
- Cumalı, N. (2004a). “Yürüyen Geceyi Dinle”, Bütün Oyunları 2. İstanbul: Cumhuriyet, 219-292.
- Cumalı, N. (2004b). “Vatan Diye Diye”, Bütün Oyunları 2. İstanbul: Cumhuriyet, 603-735.
- Çelenk, S. (1997). 1970’den 1980’e Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Göçgün, Ö. (1999). Namık Kemal'in Şairliği ve Bütün Şiirleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
- Şengül, A. (2008). Cumhuriyet Döneminde Tarihî Tiyatro. Ankara: Alp.
- Şengül, A. (2019). Ulusun Sahnedeki Öyküsü – Türk Tiyatrosunda Milli Mücadele ve Cumhuriyet. İstanbul: Kesit.
- Taş, S. (2001). Necati Cumalı ve Oyunları. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Temel, T. (2007). Necati Cumalı’nın Oyunlarındaki Kadın Karakterlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Sayı: Necati Cumalı Özel Sayısı |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
