Öz
In this study, the focus is on the film Frenzy (Emin Alper, 2015), which is a dystopian narrative that coincides with Türkiye’s current political atmosphere, and within this framework, the ideological criticism of the film is made. In Frenzy, Istanbul is depicted as a besieged place against an ambiguous political threat. Entries and exits at certain points of the city are controlled by the state’s law enforcement. The way the film deals with the subject, the story and the filmic reality is postmodern. The dystopian universe and the sequence of events in which the characters are fictionalized in the film refer to many political events and atmosphere of the period in Türkiye in the 1980s and 1990s. In this respect, the film Frenzy reflects the ideological conditions of the country in which it was born and nourished, as in other dystopian narratives.
Anahtar Kelimeler
frenzy emin alper dystopia ideological film criticism postmodernism
Kaynakça
- Aldrich, R. (Yönetmen). (1955). Kiss Me Deadly [Film]. Parklane.
- Alper, E. (Yönetmen). (2005). Mektup [Film]. Fevziye Hazal Yaza.
- Alper, E. (Yönetmen). (2006). Rıfat [Film]. Emin Alper.
- Alper, E. (Yönetmen). (2012). Tepenin Ardı [Film]. Bulut.
- Alper, E. (Yönetmen). (2015). Abluka [Film]. Paprika.
- Babenco, H. (Yönetmen). (1985). Kiss of the Spider Woman [Film]. HB.
- Bernardo, B. (Yönetmen). (1970). Il Conformista [Film]. Mars.
- Büyükdüvenci, S. ve Öztürk S. R. (2014). Postmodernizm ve sinema. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 13-35). Dipnot.
- Coppola, F. F. (Yönetmen). (1986). Peggy Sue Got Married [Film]. TriStar.
- Cronenberg, D. (Yönetmen). (1988). The Fly [Film]. SLM.
- Eagleton, T. (2015). Postmodernizmin yanılsamaları (2. baskı) (Çev. M. Küçük). Ayrıntı.
- Erdemir, F. (2009). Postmodern sinemada kahramanın dönüşümü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 35, 21-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifd/issue/22857
- Freeden, M. (2011). İdeoloji (1. baskı) (Çev. H. Gür). Dost.
- Genç, M. (2015, 7 Kasım). Abluka’nın yönetmeni Emin Alper: Düşman bu kez tepenin ardında değil. Sanat atak. http://www.sanatatak.com/view/ablukanin-yonetmeni-emin-alper-dusman-bu-kez-tepenin-ardinda-degil
- Giddens, A. (2016). Modernliğin sonuçları (4. baskı) (Çev. E. Kuşdil). Ayrıntı.
- Gilliam, T. (Yönetmen). (1985). Brazil [Film]. Embassy International.
- Hill, V. (2006). Postmodernizm ve sinema. Stuart Sim (Ed.), Postmodern düşüncenin eleştirel sözlüğü (1. baskı) (Çev. M. Erkan ve A. Utku) (s. 121-132). Babil.
- Karadoğan, A. (2005). Postmodern sinema mı film mi?. İletişim araştırmaları dergisi, 3(1-2), 133-160.
- Lucas, G. (Yönetmen). (1973). American Graffiti [Film]. Universal.
- Lucas, G. (Yönetmen). (1977). Star Wars [Film]. Lucas.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1986). Blue Velvet [Film]. DEG.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1990). Wild at Heart [Film]. PolyGram.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1992). Twin Peaks: Fire Walk with Me [Film]. New Line.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1997). Lost Highway [Film]. Ciby 2000.
- Martin, J. (2014). Karel Reisz’ın Fransız Teğmen’in Kadını filmindeki postmodernist oyun. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 113-131). Dipnot.
- Olivier, B. (2014). Modernite, modernizm ve postmodernist film: Verhoeven’ın Temel İçgüdü’sündeki yüzeysellikler. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 37-61). Dipnot.
- Ökten, Z. (Yönetmen). (1980). Düşman [Film]. Güney.
- Uğur, G. (2016). Emin Alper İle Söyleşi. SineFilozofi, 1(1), 148-157. https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-full-file/29023
- Reisz, K. (Yönetmen). (1981). The French Lieutenant’s Woman [Film]. Juniper.
- Scott, R. (Yönetmen). (1982). Blade Runner [Film]. Warner Bros.
- Sancar, M. K. (2023). Popüler Türk sinemasının ideolojik dönüşümü (1. baskı). Nobel.
- Spielberg, S. (Yönetmen). (1981). Raiders of the Lost Ark [Film]. Paramount.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (1994) Pulp Fiction [Film]. Miramax.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (2007) Death Proof [Film]. Dimension.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (2012) Django Unchained [Film]. Weinstein.
- Verhoeven, P. (Yönetmen). (1992). Basic Instinct [Film]. Carolco.
- Verhoeven, P. (Yönetmen). (1987). Robocop [Film]. Orion.
- Wenders, W. (Yönetmen). (1987). Der Himmel über Berlin [Film]. Road Movies.
- Willoquet-Maricondi, P. (2014). Prospero’nun kitapları, postmodernizm ve dünyanın yeniden büyülemesi. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 133-168). Dipnot.
- Yamaner, G. (1997). Sinemada postmodern: Geçmişin uzun tekrarı. S. Büker (Ed.), Sinema yazıları (1. baskı) (s. 171-178). Doruk.
- Yaren, Ö. (2014). Doğu Avrupa sinemasında post-komünist nostalji. sinecine, 5(1), 9-25. https://doi.org/10.32001/sinecine.540627
Öz
Bu çalışmada, Türkiye’nin güncel politik atmosferine denk düşen ve distopik bir anlatı olan Abluka (Emin Alper, 2015) filmine odaklanılmakta ve bu çerçevede filmin ideolojik eleştirisi yapılmaktadır. Sinemadaki distopik anlatı örnekleri daha çok edebi eserlerden uyarlanan filmlerden teşekküldür. Emin Alper’in ikinci uzun metraj filmi Abluka’da betimlenen İstanbul, belirsiz politik bir tehdide karşı abluka altına alınmış bir mekân olarak tasvir edilmiştir. Şehrin belirli noktalarında yer alan girişler ve çıkışlar devletin kolluk güçlerince kontrol edilmektedir. Filmin konuyu, öyküyü ve filmsel gerçekliği ele alış biçimi postmoderndir. Filmde kurgulanan distopik evren ve karakterlerin içinde bulundukları olaylar silsilesi, Türkiye’de 1980’li ve 1990’lı yıllarda yaşanan birçok siyasi olaya ve dönemin atmosferine referans verir. Ayrıca filmin gösterime girdiği tarihlerde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşanan çatışma ortamı da filmin atmosferini çağrıştırmaktadır. Bu bakımdan Abluka filmi, diğer distopik anlatılarda olduğu gibi içine doğduğu ve beslendiği ülkenin ideolojik koşullarını yansıtmaktadır.
Anahtar Kelimeler
abluka emin alper distopya ideolojik film eleştirisi postmodernizm
Kaynakça
- Aldrich, R. (Yönetmen). (1955). Kiss Me Deadly [Film]. Parklane.
- Alper, E. (Yönetmen). (2005). Mektup [Film]. Fevziye Hazal Yaza.
- Alper, E. (Yönetmen). (2006). Rıfat [Film]. Emin Alper.
- Alper, E. (Yönetmen). (2012). Tepenin Ardı [Film]. Bulut.
- Alper, E. (Yönetmen). (2015). Abluka [Film]. Paprika.
- Babenco, H. (Yönetmen). (1985). Kiss of the Spider Woman [Film]. HB.
- Bernardo, B. (Yönetmen). (1970). Il Conformista [Film]. Mars.
- Büyükdüvenci, S. ve Öztürk S. R. (2014). Postmodernizm ve sinema. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 13-35). Dipnot.
- Coppola, F. F. (Yönetmen). (1986). Peggy Sue Got Married [Film]. TriStar.
- Cronenberg, D. (Yönetmen). (1988). The Fly [Film]. SLM.
- Eagleton, T. (2015). Postmodernizmin yanılsamaları (2. baskı) (Çev. M. Küçük). Ayrıntı.
- Erdemir, F. (2009). Postmodern sinemada kahramanın dönüşümü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 35, 21-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifd/issue/22857
- Freeden, M. (2011). İdeoloji (1. baskı) (Çev. H. Gür). Dost.
- Genç, M. (2015, 7 Kasım). Abluka’nın yönetmeni Emin Alper: Düşman bu kez tepenin ardında değil. Sanat atak. http://www.sanatatak.com/view/ablukanin-yonetmeni-emin-alper-dusman-bu-kez-tepenin-ardinda-degil
- Giddens, A. (2016). Modernliğin sonuçları (4. baskı) (Çev. E. Kuşdil). Ayrıntı.
- Gilliam, T. (Yönetmen). (1985). Brazil [Film]. Embassy International.
- Hill, V. (2006). Postmodernizm ve sinema. Stuart Sim (Ed.), Postmodern düşüncenin eleştirel sözlüğü (1. baskı) (Çev. M. Erkan ve A. Utku) (s. 121-132). Babil.
- Karadoğan, A. (2005). Postmodern sinema mı film mi?. İletişim araştırmaları dergisi, 3(1-2), 133-160.
- Lucas, G. (Yönetmen). (1973). American Graffiti [Film]. Universal.
- Lucas, G. (Yönetmen). (1977). Star Wars [Film]. Lucas.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1986). Blue Velvet [Film]. DEG.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1990). Wild at Heart [Film]. PolyGram.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1992). Twin Peaks: Fire Walk with Me [Film]. New Line.
- Lynch, D. (Yönetmen). (1997). Lost Highway [Film]. Ciby 2000.
- Martin, J. (2014). Karel Reisz’ın Fransız Teğmen’in Kadını filmindeki postmodernist oyun. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 113-131). Dipnot.
- Olivier, B. (2014). Modernite, modernizm ve postmodernist film: Verhoeven’ın Temel İçgüdü’sündeki yüzeysellikler. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 37-61). Dipnot.
- Ökten, Z. (Yönetmen). (1980). Düşman [Film]. Güney.
- Uğur, G. (2016). Emin Alper İle Söyleşi. SineFilozofi, 1(1), 148-157. https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-full-file/29023
- Reisz, K. (Yönetmen). (1981). The French Lieutenant’s Woman [Film]. Juniper.
- Scott, R. (Yönetmen). (1982). Blade Runner [Film]. Warner Bros.
- Sancar, M. K. (2023). Popüler Türk sinemasının ideolojik dönüşümü (1. baskı). Nobel.
- Spielberg, S. (Yönetmen). (1981). Raiders of the Lost Ark [Film]. Paramount.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (1994) Pulp Fiction [Film]. Miramax.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (2007) Death Proof [Film]. Dimension.
- Tarantino, Q. (Yönetmen). (2012) Django Unchained [Film]. Weinstein.
- Verhoeven, P. (Yönetmen). (1992). Basic Instinct [Film]. Carolco.
- Verhoeven, P. (Yönetmen). (1987). Robocop [Film]. Orion.
- Wenders, W. (Yönetmen). (1987). Der Himmel über Berlin [Film]. Road Movies.
- Willoquet-Maricondi, P. (2014). Prospero’nun kitapları, postmodernizm ve dünyanın yeniden büyülemesi. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Ed.), Postmodernizm ve sinema (1. baskı) (s. 133-168). Dipnot.
- Yamaner, G. (1997). Sinemada postmodern: Geçmişin uzun tekrarı. S. Büker (Ed.), Sinema yazıları (1. baskı) (s. 171-178). Doruk.
- Yaren, Ö. (2014). Doğu Avrupa sinemasında post-komünist nostalji. sinecine, 5(1), 9-25. https://doi.org/10.32001/sinecine.540627
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat Teorisi |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 14 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Sayı: 10 |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
