Building the Gender Identity of Women within the Framework of Acı Hayat (1962) and Kırık Hayatlar (1965) Films
Öz
Social relationships in any society shape the sexuality of the human body. And sexual differences between bodies in this society are called by social relationships. In the patriarchal society, the construction of women's sexuality is determined within the framework of masculinity. In other words, the rules of habitus dominated by the masculine draw the limits of the gender role of women in society. The male power reinforces the gender role of women in society with the ideological devices it possesses. Cinema is an art, but an important ideological device. This ideological device tries to adopt the habitus rules of the male through films. We can analyze how masculine domination builds the sexuality of the woman by analyzing the films. In Turkish cinema, we can examine how the gender of women is positioned in both socialist realistic films and popular melodrama films. The main purpose of this study is to analyze how the gender of women was built in movies based on melodrama in the 1960s. In the 1960 Turkish cinema, two randomly selected samples were examined. The first of these examples is Acı Hayat film, one of Metin Erksan's socialist realistic films. The other one is Halit Refiğ's melodrama based Kırık Hayatlar movie. Both films were analyzed in light of the theoretical framework with critical qualitative film analysis.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abisel, N. (1994). Türk Sineması Üzerine Yazılar (1. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Akbulut, H. (2008). Kadına Melodram Yakışır: Türk Melodram Sinemasında Kadı İmgeleri (1. Baskı). İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Aylin, N. (2015). Kadın Bedeni ve Toplumsal İzdüşümleri: Sosyolojik Bir Bakış. F. Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı. İstanbul: Opsiyon Yayınları.
- Biryıldız, E. (1993). Şoför Nebahat mı olalım, Küçük Hanımefendi mi?. Marmara İletişim Fakültesi Dergisi, 4, 5-18.
- Bourdieu, P. (2001). Masculine Domination. California:.Stanford University Press.
- Dede, K. (2015). Erkek Doğmadık Diye Yurdumuza Küs müyüz? Halkevi Sahnelerinden Kadın Kesitleri. S. Coşar ve A. Özmen (Ed.), Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet: Edebiyat, Medya, Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Dorsay, A. (2000). Sinema ve Kadın (1. Baskı). İstanbul. Remzi Kitabevi.
- Giddens, A. (1999). Toplumun Kuruluşu (Çev. H. Özel). Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
- Küntay, E. (2010). Bedene Şiddet –Özbenlik Değerlendirmeleri Toplumbilimsel Bir Analiz. Y. İnceoğlu ve A. Kar (Ed.), Kadın ve Bedeni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Özgüç, A. (1994). Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi (1. Baskı). İstanbul: Antrakt Yayınları.
- Öngören, M. T. (1982). Sinemada Kadın ve Cinsellik Sömürüsü (1. Baskı). Ankara: Dayanışma Yayınları.
- Özbudun, S. (2015). Dinler, İslam ve Kadın Bedeni. F. Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı. İstanbul: Opsiyon Yayınları.
- Ryan, M. ve Kellner, D. (1997). Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası (Çev. E. Özsayar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar: Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Soykan, F. (1993). Türk Sinemasında Kadın 1920-1990 (1. Baskı). İzmir: Altındağ Matbaacılık.
- Tahincioğlu, A. N. Y. (2011). Namusun Halleri (1. Baskı). İstanbul: Positiga Yayınları.
- Türk, H. B. (2008). Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek: Erkeklik Çalışmaları İçin Bir İmkân Olarak Pierre Bourdieu. Toplum ve Bilim Dergisi, 112, 119-147.
- Weeks, S. (2016). Bir Kavramın Anatomisi Cinsellik (Çev. İ. Güzel). İstanbul: Everest Yayınları.
Acı Hayat (1962) ve Kırık Hayatlar (1965) Filmleri Çerçevesinde Kadının Toplumsal Cinsiyet Kimliğinin İnşası
Öz
Herhangi bir toplumdaki sosyal ilişkiler, insan bedeninin cinsiyet kimliğini şekillendirir. Ve bu toplumdaki bedenler arasındaki cinsiyet kimliği farkları toplumsal ilişkiler tarafından adlandırılmaktadır. Patriarkal toplumda da kadının toplumsal cinsiyet kimliği inşası erilin tahakkümü çerçevesinde belirlenmektedir. Diğer bir ifadeyle erilin hâkim olduğu habitusun kuralları kadının toplumdaki cinsiyet rolünün sınırlarını çizer. Eril iktidar sahip olduğu ideolojik aygıtlar ile de kadının toplumdaki cinsiyet rolünü pekiştirmektedir. Sinema bir sanat olmakla birlikte önemli bir ideolojik aygıttır. Bu ideolojik aygıt filmler aracılığı ile erilin habitus kurallarını benimsetmeye çalışır. Bizler ise filmleri çözümleyerek eril tahakkümün kadının toplumsal cinsiyet kimliğini nasıl inşa ettiğini irdeleyebiliriz. Türk sinemasında da hem toplumcu gerçekçi filmlerde, hem de popüler melodram filmlerde kadının toplumsal cinsiyetinin nasıl konumlandığını inceleyebiliriz. Bu çalışmanın temel amacı ise 1960’lı yıllarda melodram ağırlıklı filmlerde kadının cinsiyetinin nasıl inşa edildiğini çözümlemektir. 1960’lı Türk sinemasında rastgele seçile iki örnek ile inceleme yapılmıştır. Bu örneklerden ilki Metin Erksan’ın toplumcu gerçekçi filmlerinden biri olan Acı Hayat filmidir. Diğeri ise Halit Refiğ’in melodram ağırlıklı Kırık Hayatlar filmidir. Bu iki film de teorik çerçeve ışığında eleştirel niteliksel film analiziyle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abisel, N. (1994). Türk Sineması Üzerine Yazılar (1. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Akbulut, H. (2008). Kadına Melodram Yakışır: Türk Melodram Sinemasında Kadı İmgeleri (1. Baskı). İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Aylin, N. (2015). Kadın Bedeni ve Toplumsal İzdüşümleri: Sosyolojik Bir Bakış. F. Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı. İstanbul: Opsiyon Yayınları.
- Biryıldız, E. (1993). Şoför Nebahat mı olalım, Küçük Hanımefendi mi?. Marmara İletişim Fakültesi Dergisi, 4, 5-18.
- Bourdieu, P. (2001). Masculine Domination. California:.Stanford University Press.
- Dede, K. (2015). Erkek Doğmadık Diye Yurdumuza Küs müyüz? Halkevi Sahnelerinden Kadın Kesitleri. S. Coşar ve A. Özmen (Ed.), Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet: Edebiyat, Medya, Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Dorsay, A. (2000). Sinema ve Kadın (1. Baskı). İstanbul. Remzi Kitabevi.
- Giddens, A. (1999). Toplumun Kuruluşu (Çev. H. Özel). Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
- Küntay, E. (2010). Bedene Şiddet –Özbenlik Değerlendirmeleri Toplumbilimsel Bir Analiz. Y. İnceoğlu ve A. Kar (Ed.), Kadın ve Bedeni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Özgüç, A. (1994). Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi (1. Baskı). İstanbul: Antrakt Yayınları.
- Öngören, M. T. (1982). Sinemada Kadın ve Cinsellik Sömürüsü (1. Baskı). Ankara: Dayanışma Yayınları.
- Özbudun, S. (2015). Dinler, İslam ve Kadın Bedeni. F. Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı. İstanbul: Opsiyon Yayınları.
- Ryan, M. ve Kellner, D. (1997). Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası (Çev. E. Özsayar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar: Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Soykan, F. (1993). Türk Sinemasında Kadın 1920-1990 (1. Baskı). İzmir: Altındağ Matbaacılık.
- Tahincioğlu, A. N. Y. (2011). Namusun Halleri (1. Baskı). İstanbul: Positiga Yayınları.
- Türk, H. B. (2008). Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek: Erkeklik Çalışmaları İçin Bir İmkân Olarak Pierre Bourdieu. Toplum ve Bilim Dergisi, 112, 119-147.
- Weeks, S. (2016). Bir Kavramın Anatomisi Cinsellik (Çev. İ. Güzel). İstanbul: Everest Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Şubat 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
