Öz
This study aims to find out how a director’s casting affects a movie’s language and narrative at cinema. In this study, Nuri Bilge Ceylan’s cinema is examined and; the increase in dialogues at his movies, getting dramatized of his cinema consisted of photographic images and longer film durations are discussed in terms of casting, and are analyzed according to The Model Acting and The System Acting Theories. In this qualitative case study, behind-scene videos and related expressions of actors have been collected as data, and this data are examined. It can be said that Ceylan, who has been working with professional actors after first-four movies shot with amatuer actors, still has the traces of Model Acting Approach. Moreover, the fact that he edits the script according to the actor, gives the actor some space and lets him or her have an influence on the movie. As a result of Ceylan’s casting, it is seen that the actor choice and the actor him/ herself directly affect the filmic narrative. Further study will enlighten what kind of effects the casting together with the actor directing have on the narrative and the language at cinema.
Anahtar Kelimeler
nuri bilge ceylan’s cinema casting amateur actor professional actor model acting system acting.
Kaynakça
- Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak. İstanbul: Bağlam.
- Akmeşe, E. (2020). Nuri Bilge Ceylan Filmlerinde Dekadans. Ege Üniversitesi.
- Aksu, A. (2021, 29 Eylül). Kişisel görüşme.
- Austin, G. (2004). The Amateur Actors of Cannes 1999: A Shock to the (Star) System. French Cultural Studies. https://journals.sagepub.com/ doi/10.1177/009715580401500304 Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- Aytaç, S. (2014, 9 Temmuz). Nuri Bilge Ceylan’la Kış Uykusu Üzerine. Altyazı Sinema. https://altyazi.net/soylesiler/nuri-bilge-ceylanla-kis-uykusu-uzerine/ Erişim Tarihi: 14 Ağustos 2022
- Bresson, R. (2016). Sinematograf Üzerine Notlar. (Çev.) N. Güngörmüş. İstanbul: Küre Yayınları.
- Catliff, S. & Granvile, J. (2013) The Casting Book for Film and Theatre Makers, Routledge.
- Carlson, M., & Güçbilmez, B. (2013). Performans: eleştirel bir giriş. Dost Kitabevi. s.21-118.
- Cannes, (2006). Climates, Press Conference https://www.youtube.com/watch?v=v0x4EAexodA Erişim tarihi: 23 Ocak 2022
- Cannes, (2014). Winter Sleep, Press Conference. https://www.youtube.com/ watch?v=Sah_29qMHH0 Erişim tarihi: 22 Ocak 2022.
- Ceylan Nuri, B. (2008) Mustafa Altıoklar ile TürkMax kanalında Sinemacı adlı program. https://www.youtube.com/watch?v=D7-bj00Y5zY&t=56s Erişim tarihi: 12 Mart 2022.
- Ceylan Nuri, B. (2003). Mayıs Sıkıntısı, Senaryo. Norgunk. İstanbul.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2010) Uzak [Film]. İmaj Dvd Gold Collection. Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2018) Ahlat Ağacı [Film]. Doğan Kitap.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2011) Bir Zamanlar Anadolu’da [Film]. İmaj DvdGold Collection.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2014) Kış Uykusu [Film]. İmaj Dvd Gold Collection.
- Ceylan Nuri, B. (2016). Söyleşiler. Norgunk Yayıncılık. derleyen: Mehmet Eryılmaz
- Ciment, M. (1999). ‘Cannes 1999: Présentation’, Positif, 461/2 (July/Aug.): 105–6.
- CNN. (2015). Söyleşi. https://www.youtube.com/watch?v=-C73w0E2Cj8 Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- Çetin Erus, Z. and Demoğlu, M. E. (2020) “The Transformation of Political Cinema in Turkey since the 1960s: A Change of Discourse”, The Oxford Handbook of Turkish Politics. London: Oxford University Press, London.
- Diken, B., Gilloch, G., & Hammond, C. (2018). Nuri Bilge Ceylan Sineması Türkiyeli Bir Sinemacının Küresel Hayal Gücü. İstanbul: Metis.
- Dursun, E. (1997, 26 Kasım). Hayatı Anlamaya Çalışıyorum. Söyleşi. https:// www.nuribilgeceylan.com/movies/kasaba/press_zamanintview3.php Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- Erdem, M. (1997, Aralık 19-25). İlk Filmi Kasaba ile dikkatleri üzerine çeken Ceylan: “Piyasa Acımasız ve Demirden Yasalarla İşliyor!”. Antrakt Sinema Gazetesi (59) http://www.nuribilgeceylan.com/movies/kasaba/press_gazetepazartuna.php Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- Goodridge, M. (2013). Yönetmenlik. (Çev.) Elif Ersavcı. İstanbul: Remzi. Gouslan, E. (2000). ‘Quand les amateurs narguent les pros’, L’Événement du jeudi, 26 (11–17 May): 30–2.
- Göktürk, Y. & Çapan, S. (2000, Ocak). Nuri Bilge Ceylan ile Söyleşi: Böbrek Denince, Roll Dergisi. http://www.nuribilgeceylan.com/movies/mayis/press_ rollinterview.php Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- Kesal, E. (2018). Evvel Zaman. İstanbul: İletişim.
- Kovacs, A. B. (2010). Modernizmi Seyretmek. Ankara: De Ki Basım.Levent, T. (2018, 8 Mayıs). Kişisel görüşme.
- Ruquier, L. (1999) ‘C’est pas du jeu!’, L’Événement, 760 (27 May–2 June): 13.
- Sarris, A. (1962). Notes on the Auteur Theory in 1962. Kwartalnik Filmowy, 59, 6-17.
- Selçuk, A. (2004, Ocak 11). ‘Uzak’ Dünya Turunda. Cumhuriyet Gazetesi. http://www.nuribilgeceylan.com/movies/uzak/press_cumhuriyetinterview.php Erişim tarihi: 12 Aralık 2021 Stanislavski, K. (2008). An Actor’s Work: A student’s diary. (J. Benedetti, Ed.) New York: Routledge.
- NTV. (2018). Benim Sanatım. https://www.youtube.com/watch?v=8z_ dMCS680o&t=7s Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022.
- Parker, N. (2011). Kısa Filmler Nasıl Yapılır, Nasıl Dağıtılır, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
- Pudovkin, V. (2014). Oyuncu yerine naturshchik (model). R. Taylor (Ed.). Film Çekme Sanatı ve Sinemada Oyunculuk. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Ottone, G. A. (2017). New Cinema in Turkey. Cambridge Scholars Publishing. Uzak, E. (2004). Nuri Bilge Ceylan-Koza. Sinefil. https://www.nuribilgeceylan. com/movies/koza/press_sinefil.php Erişim tarihi: 4 Şubat 2022
- Yücel, F. (2008, Ekim). Gerçek, Sakladığımız Tarafta. Altyazı Dergisi. s. 22-30.
- Weston, J. (1996) Directing Actors. Creating Memorable Performances for Film and Television. Mc Naughton & Gunn, Inc Saline, Michigan Manufactured in the United States of America.
Öz
Bu araştırma, sinemada yönetmenin oyuncu seçiminin bir filmin dilini ve anlatısını ne şekilde etkilediğini anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada, Nuri Bilge Ceylan’ın sineması ele alınmış olup, filmlerindeki diyalogların artış göstermesi, fotoğrafik imgelerden oluşan sinemasının dramatikleşmesi, film sürelerinin uzaması; oyuncu seçimi bağlamında tartışılmış, Model Oyunculuk ve Sistem Oyunculuk teorileri ışığında analiz edilmiştir. Nitel bir yapıya sahip olan bu vaka çalışmasında; kamera arkası görüntüleri ve oyuncuların durum ile ilgili söylemleri veri olarak toplanmış ve elde edilen veriler çerçevesinde bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Amatör oyuncularla çalıştığı ilk dört filminden sonra, profesyonel oyuncularla çalıştığı gözlemlenen Ceylan’ın; hâlâ Model Oyunculuk anlayışından izler taşıdığı ifade edilebilir. Bununla birlikte oyuncuya göre senaryo düzenlemesi yapması, oyuncuya alan açıp filme etki etmesine izin veren bir noktada durmaktadır. Ceylan’ın oyuncu seçimlerinden hareketle, oyuncu seçimi ve oyuncunun kendisinin filmsel anlatıyı doğrudan etkilelediği görülmektedir. Gelecek araştırmalar oyuncu seçimiyle birlikte bunu takip eden oyuncu yönetiminin sinemada anlatıya ve dile ne gibi etkileri olduğuna dair ışık tutacaktır.
Anahtar Kelimeler
nuri bilge ceylan sineması oyuncu seçimi amatör oyuncu profesyonel oyuncu model oyunculuk sistem oyunculuk.
Kaynakça
- Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak. İstanbul: Bağlam.
- Akmeşe, E. (2020). Nuri Bilge Ceylan Filmlerinde Dekadans. Ege Üniversitesi.
- Aksu, A. (2021, 29 Eylül). Kişisel görüşme.
- Austin, G. (2004). The Amateur Actors of Cannes 1999: A Shock to the (Star) System. French Cultural Studies. https://journals.sagepub.com/ doi/10.1177/009715580401500304 Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- Aytaç, S. (2014, 9 Temmuz). Nuri Bilge Ceylan’la Kış Uykusu Üzerine. Altyazı Sinema. https://altyazi.net/soylesiler/nuri-bilge-ceylanla-kis-uykusu-uzerine/ Erişim Tarihi: 14 Ağustos 2022
- Bresson, R. (2016). Sinematograf Üzerine Notlar. (Çev.) N. Güngörmüş. İstanbul: Küre Yayınları.
- Catliff, S. & Granvile, J. (2013) The Casting Book for Film and Theatre Makers, Routledge.
- Carlson, M., & Güçbilmez, B. (2013). Performans: eleştirel bir giriş. Dost Kitabevi. s.21-118.
- Cannes, (2006). Climates, Press Conference https://www.youtube.com/watch?v=v0x4EAexodA Erişim tarihi: 23 Ocak 2022
- Cannes, (2014). Winter Sleep, Press Conference. https://www.youtube.com/ watch?v=Sah_29qMHH0 Erişim tarihi: 22 Ocak 2022.
- Ceylan Nuri, B. (2008) Mustafa Altıoklar ile TürkMax kanalında Sinemacı adlı program. https://www.youtube.com/watch?v=D7-bj00Y5zY&t=56s Erişim tarihi: 12 Mart 2022.
- Ceylan Nuri, B. (2003). Mayıs Sıkıntısı, Senaryo. Norgunk. İstanbul.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2010) Uzak [Film]. İmaj Dvd Gold Collection. Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2018) Ahlat Ağacı [Film]. Doğan Kitap.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2011) Bir Zamanlar Anadolu’da [Film]. İmaj DvdGold Collection.
- Ceylan Nuri, B. (Yönetmen). (2014) Kış Uykusu [Film]. İmaj Dvd Gold Collection.
- Ceylan Nuri, B. (2016). Söyleşiler. Norgunk Yayıncılık. derleyen: Mehmet Eryılmaz
- Ciment, M. (1999). ‘Cannes 1999: Présentation’, Positif, 461/2 (July/Aug.): 105–6.
- CNN. (2015). Söyleşi. https://www.youtube.com/watch?v=-C73w0E2Cj8 Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- Çetin Erus, Z. and Demoğlu, M. E. (2020) “The Transformation of Political Cinema in Turkey since the 1960s: A Change of Discourse”, The Oxford Handbook of Turkish Politics. London: Oxford University Press, London.
- Diken, B., Gilloch, G., & Hammond, C. (2018). Nuri Bilge Ceylan Sineması Türkiyeli Bir Sinemacının Küresel Hayal Gücü. İstanbul: Metis.
- Dursun, E. (1997, 26 Kasım). Hayatı Anlamaya Çalışıyorum. Söyleşi. https:// www.nuribilgeceylan.com/movies/kasaba/press_zamanintview3.php Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- Erdem, M. (1997, Aralık 19-25). İlk Filmi Kasaba ile dikkatleri üzerine çeken Ceylan: “Piyasa Acımasız ve Demirden Yasalarla İşliyor!”. Antrakt Sinema Gazetesi (59) http://www.nuribilgeceylan.com/movies/kasaba/press_gazetepazartuna.php Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- Goodridge, M. (2013). Yönetmenlik. (Çev.) Elif Ersavcı. İstanbul: Remzi. Gouslan, E. (2000). ‘Quand les amateurs narguent les pros’, L’Événement du jeudi, 26 (11–17 May): 30–2.
- Göktürk, Y. & Çapan, S. (2000, Ocak). Nuri Bilge Ceylan ile Söyleşi: Böbrek Denince, Roll Dergisi. http://www.nuribilgeceylan.com/movies/mayis/press_ rollinterview.php Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- Kesal, E. (2018). Evvel Zaman. İstanbul: İletişim.
- Kovacs, A. B. (2010). Modernizmi Seyretmek. Ankara: De Ki Basım.Levent, T. (2018, 8 Mayıs). Kişisel görüşme.
- Ruquier, L. (1999) ‘C’est pas du jeu!’, L’Événement, 760 (27 May–2 June): 13.
- Sarris, A. (1962). Notes on the Auteur Theory in 1962. Kwartalnik Filmowy, 59, 6-17.
- Selçuk, A. (2004, Ocak 11). ‘Uzak’ Dünya Turunda. Cumhuriyet Gazetesi. http://www.nuribilgeceylan.com/movies/uzak/press_cumhuriyetinterview.php Erişim tarihi: 12 Aralık 2021 Stanislavski, K. (2008). An Actor’s Work: A student’s diary. (J. Benedetti, Ed.) New York: Routledge.
- NTV. (2018). Benim Sanatım. https://www.youtube.com/watch?v=8z_ dMCS680o&t=7s Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022.
- Parker, N. (2011). Kısa Filmler Nasıl Yapılır, Nasıl Dağıtılır, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
- Pudovkin, V. (2014). Oyuncu yerine naturshchik (model). R. Taylor (Ed.). Film Çekme Sanatı ve Sinemada Oyunculuk. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Ottone, G. A. (2017). New Cinema in Turkey. Cambridge Scholars Publishing. Uzak, E. (2004). Nuri Bilge Ceylan-Koza. Sinefil. https://www.nuribilgeceylan. com/movies/koza/press_sinefil.php Erişim tarihi: 4 Şubat 2022
- Yücel, F. (2008, Ekim). Gerçek, Sakladığımız Tarafta. Altyazı Dergisi. s. 22-30.
- Weston, J. (1996) Directing Actors. Creating Memorable Performances for Film and Television. Mc Naughton & Gunn, Inc Saline, Michigan Manufactured in the United States of America.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
