Research Article
BibTex RIS Cite

Müzelerde görsel iletişim tasarımı öğeleri: Bakü Modern Sanat Müzesi (Bakı Müasir İncəsənət Muzeyi) üzerine bir değerlendirme

Year 2024, Issue: 12, 9 - 40, 28.09.2024
https://doi.org/10.46372/arts.1455682

Abstract

Yaratıcı ve kültürel stratejilerin bir parçası olarak oluşturulan, yer aldığı şehrin ve bölgenin demografisine katkıda bulunan, toplumsal mirasın izdüşümü olan müzeler salt sergiledikleri eserler aracılığı ile değil; görsel iletişim tasarımı öğeleri, mimari ve iç mimari konseptleri ile de estetik bir yapı inşa etmektedir. Azerbaycan’ın ilk modern sanat müzesi olma özelliği taşıyan Bakü Modern Sanat Müzesi (Bakı Müasir İncəsənət Muzeyi) bu çalışma kapsamında logosundan web sayfasına, yönlendirme tasarımından sosyal medya hesaplarına, iç mekan eser bilgilendirme kartlarından renk tercihlerine kadar bütüncül bir bakış açısı çerçevesinde durum çalışması yöntemi ile incelenmiştir. Yeni müzecilik kavramı perspektifinde, müzecilik uygulamalarının dijitalleşme süreciyle entegrasyonu Bakü Modern Sanat Müzesi örneği üzerinden değerlendirilmiş; müzenin mevcut çevrimiçi varlıkları ve dijitalleşme sürecine adaptasyonu irdelenmiştir.

References

  • Ambrose G. ve Harris P. (2017). Grafik tasarımın temelleri (2. baskı) (Çev. Mehmet Emir Uslu). Literatür.
  • Archaeologs. (2024). Muse. https://www.archaeologs.com/w/muse/tr
  • artam.com. (2020, 15 Haziran). Modern müze için modern müze yaratmak. https://artam.com/makaleler/sergiler/modern-muze-icin-modern-muze-yaratmak
  • Atagök, T. (1999). Yeniden müzeciliği düşünmek (1. baskı). Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
  • Aybay, C. (2017). Bilgilendirme tasarımında disiplinlerarası tasarım işbirliği ve grafik tasarımın bu işbirliğindeki yeri. TOJDAC: The Turkish online journal of design, art and communication, 7(3), 454-462. http://doi.org/10.7456/10703100/008
  • Aysel, E. (2021). Altay Sadigzade’s activity in the context of contemporary art. Art colloquium journal, 13(100), 4-7. http://doi.org/10.24412/2520-6990-2021-13100-4-7
  • Azizzade, T. M. ve Jular, N. (2022). Yarat çağdaş sanat merkezi. Uluslararası insan ve sanat araştırmaları dergisi, 7(1), 53-69. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1897512
  • Bakhshi, H. ve Throsby, D. (2010). Culture of innovation: An economic analysis of innovation in arts and cultural organizations (1. baskı). NESTA.
  • Barbieri, L., Bruno F. ve Muzzupappa, M. (2017). Virtual museum system evaluation through user studies. Cultural heritage, 26, 101-108. https://doi.org/10.1016/j.culher.2017.02.005
  • Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve uygulamaları (1. baskı). Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği.
  • Buyurgan, S. ve Karaaziz Şener, D. (2023). Müzelerde çağdaş sergileme yöntemleri: Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi örneği. Journal of international museum education, 5(1), 31-53. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1373560
  • Chmiliar, L. (2010). Multiple-case designs. A. J. Mills, G. Eurepas ve E. Wiebe (Ed.), Encyclopedia of case study research (1. baskı) (s. 582-583). Sage.
  • Coşkun, C. (2021). Sanat müzelerinde artırılmış gerçeklik uygulamaları. Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi dergisi, 3(2), 103-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2043745
  • Crowe, S., Cresswell, K., Robertson, A., Huby, G., Avery, A. ve Sheikh, A. (2011). The case study approach. BMC Medical research methodology, 11(100), 1-9. http://www.biomedcentral.com/1471-2288/11/100
  • Emiroğlu, K. ve Aydın, S. (2020). Antropoloji sözlüğü (1. baskı). Islık.
  • Etimoloji Türkçe. (2024). Müze. https://www.etimolojiturkce.com/arama/müze
  • MOMA Baku Facebook. (____). Sayfa [Ekran görüntüsü]. https://www.facebook.com/MOMA.Baku
  • Gao, B. ve Yu, S. (2024). Upgrading museum experience: Insights into offline visitor perceptions through social media trends. Emerging trends in drugs, addictions, and health, 4, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.etdah.2023.100137
  • Güler, T. (2014). Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi örneğinde yönlendirme ve işaretleme tasarımında stratejik planlama. Yedi: Sanat, tasarım ve bilim dergisi, 12, 65-75. https://doi.org/10.17484/yedi.78607
  • Gürdal Pamuklu, A. (2022). Öğrenme kaynaklı bilgilendirme tasarımlarının müzelerde kullanılması ve eğitime katkısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 61, 122-138. https://doi.org/10.21764/maeuefd.997373
  • ICOM. (____). Missions and objectives. https://icom.museum/en/about-us/missions-and-objectives/
  • IIID. (____). Information design. https://www.iiid.net/about/information-design/
  • Kandemir, Ö. ve Uçar, Ö. (2015). Değişen müze kavramı ve çağdaş müze mekanlarının oluşturulmasına yönelik tasarım girdileri. Sanat ve tasarım, 5(2), 17-47. https://doi.org/10.20488/austd.01850
  • Logan, W. (2005). Museums, community, identity and urban heritage. Queensland review, 12(1), 27-35. https://doi.org/10.1017/S1321816600003883
  • Marty, P. F. (2007). Museum websites and museum visitors: Before and after the museum visit. Museum management and curatorship, 22(4), 337–360. https://doi.org/10.1080/09647770701757708
  • Marty, P. F. (2008). Museum websites and museum visitors: Digital museum resourcesand their use. Museum management and curatorship, 23(1), 81-99. https://doi.org/10.1080/09647770701865410
  • Mazlum, Ö. ve Arıcı Turhangil, S. (2022). TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi’nin görsel iletişim tasarımı açısından incelenmesi. Turkish studies, 17(5), 1101-1130. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.62748
  • mehriban-aliyeva.az. (____). Bioqrafiya. https://mehriban-aliyeva.az/site/biography
  • Mercin, L. ve Diksoy, İ. (2023). Cumhuriyetin 100. yılında bir iletişim dili olarak bilgilendirme tasarımlarının müzelerdeki kullanımı. Uluslararası müze eğitimi dergisi, 5(Özel sayı), 91-107. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1371927
  • museumofmodernart_baku. (____a). Profil fotoğrafı [Fotoğraf]. Instagram. https://www.instagram.com/museumofmodernart_baku/
  • museumofmodernart_baku). (____b). 2000-ci illərin 5 əfsanəvi əsəri [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cyn42hDtasv/?img_index=2
  • moma.az. (____a). History. http://www.moma.az/en/about/history
  • moma.az. (____b). Logo [Görsel]. http://www.moma.az/en
  • moma.az. (____c). Home [Ekran görüntüsü]. http://www.moma.az/ru
  • moma.az. (____d). What’s on? [Ekran görüntüsü] http://www.moma.az/en/whats-on
  • O’Doherty, B. (2010). Beyaz küpün içinde galeri mekanının ideolojisi (1. baskı) (Çev. A. Antmen). Sel.
  • Padilla-Meléndez, A. ve Águila-Obra, A. R. D. (2013). Web and social media usage by museums: Online value creation. International journal of information management, 33(5), 892-898. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2013.07.004
  • Pettersson, R. (2002). Information design: An introduction (1. baskı). John Benjamins.
  • Pettersson, R. (2012). Introduction to message design. Journal of visual literacy, 31(2), 93-104. https://doi.org/10.1080/23796529.2012.11674702
  • Sabancalı, O. S. (2006). Azerbaycan resim sanatında çizginin yeri ve öneminin resim eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Sarıkavak, K. N. (2014). Görsel iletişim ve tasarımda çağdaş tipografinin temelleri (3. baskı). Seçkin.
  • Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 21(2), 419-426. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/34503/424695
  • Süleymanova, H. (2021, 16 Temmuz). Qrotesk gerçəklik Rasim Babayevin yaradıcılığında. Mədəniyyət. https://azgallery.az/az/news/270
  • Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi dergisi, 10(2), 83-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhayefd/issue/8799/109984
  • Taşçıoğlu, M. ve Erdoğan Aydın, D. (2015). Grafik tasarımın bilgilendirme ve yönlendirme tasarımındaki rolü ve Londra-Eskişehir örnekleri üzerinden bir inceleme. Sanat ve tasarım, 5(2), 227-245. https://doi.org/10.20488/austd.19088
  • Teftiş Kurulu Başkanlığı. (____). Müzeler iç hizmetler yönetmeliği. https://teftis.ktb.gov.tr/TR-14442/muzeler-ic-hizmetler-yonetmeligi.html
  • Trunfio, M., Jung. T. ve Campana. S. (2020). Mixed reality experiences in museums: Exploring the impact of functional elements of the devices on visitors’ immersive experiences and post-experience behaviours. Information & management, 59, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.im.2022.103698
  • Turco, M. L. ve Giovannini, E. C. (2020). Towards a phygital heritage approach for museum collection. Archaeological science, 34, 2-7. https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102639
  • Türk Dil Kurumu. (2024). Müze. https://sozluk.gov.tr/
  • Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım (3. baskı). İnkılap.
  • Ulus, H. (2021). İletişim ve pazarlama bağlamında müzeler üzerine bir inceleme. Uluslararası müze eğitimi dergisi, 3(1), 20-39. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.872490
  • UNESCO. (2003). Charter on the preservation of digital heritage. UNESCO. https://en.unesco.org/about-us/legal-affairs/charter-preservation-digital-heritage
  • Uslu, Ö. ve Yalçın, G. (2020). Görsel algı bağlamında mekan tasarım bileşenlerinin incelenmesi Adana Arkeoloji Müzesi. Bitlis Eren Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 9(2), 232-244. https://doi.org/10.47130/bitlissos.804061
  • Uyan Dur, B. İ. (2011). Çevresel grafik tasarımın uygulama alanları. Sanat ve tasarım, 1(7), 159-178. https://doi.org/10.18603/std.54951
  • Yaban, N. T. (2023). Bir halkla ilişkiler faaliyeti olarak resimde galeri tasvirleri. Sanat ve tasarım, (32), 209-229. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1405050
  • Yin, R. (2009). Case study research (4. baskı). Sage.

Visual communication design elements in museums: An evaluation on Baku Museum of Modern Art (Bakı Müasir İncəsənət Muzeyi)

Year 2024, Issue: 12, 9 - 40, 28.09.2024
https://doi.org/10.46372/arts.1455682

Abstract

Museums, which are created as part of creative and cultural strategies, contribute to the demography of the city and region where they are located, and are the projection of social heritage, build an aesthetic structure not only through the works they exhibit but also through visual communication design elements, architectural and interior design concepts. Baku Museum of Modern Art, which is the first modern art museum of Azerbaijan, was examined with the case study method within the framework of a holistic perspective from its logo to its web page, from its orientation design to its social media accounts, from its interior artwork information cards to its color preferences. In the perspective of the new museology concept, the integration of museum practices with the digitalization process was evaluated through the example of Baku Museum of Modern Art; the museum’s existing online assets and adaptation to the digitalization process were examined.

References

  • Ambrose G. ve Harris P. (2017). Grafik tasarımın temelleri (2. baskı) (Çev. Mehmet Emir Uslu). Literatür.
  • Archaeologs. (2024). Muse. https://www.archaeologs.com/w/muse/tr
  • artam.com. (2020, 15 Haziran). Modern müze için modern müze yaratmak. https://artam.com/makaleler/sergiler/modern-muze-icin-modern-muze-yaratmak
  • Atagök, T. (1999). Yeniden müzeciliği düşünmek (1. baskı). Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
  • Aybay, C. (2017). Bilgilendirme tasarımında disiplinlerarası tasarım işbirliği ve grafik tasarımın bu işbirliğindeki yeri. TOJDAC: The Turkish online journal of design, art and communication, 7(3), 454-462. http://doi.org/10.7456/10703100/008
  • Aysel, E. (2021). Altay Sadigzade’s activity in the context of contemporary art. Art colloquium journal, 13(100), 4-7. http://doi.org/10.24412/2520-6990-2021-13100-4-7
  • Azizzade, T. M. ve Jular, N. (2022). Yarat çağdaş sanat merkezi. Uluslararası insan ve sanat araştırmaları dergisi, 7(1), 53-69. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1897512
  • Bakhshi, H. ve Throsby, D. (2010). Culture of innovation: An economic analysis of innovation in arts and cultural organizations (1. baskı). NESTA.
  • Barbieri, L., Bruno F. ve Muzzupappa, M. (2017). Virtual museum system evaluation through user studies. Cultural heritage, 26, 101-108. https://doi.org/10.1016/j.culher.2017.02.005
  • Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve uygulamaları (1. baskı). Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği.
  • Buyurgan, S. ve Karaaziz Şener, D. (2023). Müzelerde çağdaş sergileme yöntemleri: Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi örneği. Journal of international museum education, 5(1), 31-53. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1373560
  • Chmiliar, L. (2010). Multiple-case designs. A. J. Mills, G. Eurepas ve E. Wiebe (Ed.), Encyclopedia of case study research (1. baskı) (s. 582-583). Sage.
  • Coşkun, C. (2021). Sanat müzelerinde artırılmış gerçeklik uygulamaları. Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi dergisi, 3(2), 103-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2043745
  • Crowe, S., Cresswell, K., Robertson, A., Huby, G., Avery, A. ve Sheikh, A. (2011). The case study approach. BMC Medical research methodology, 11(100), 1-9. http://www.biomedcentral.com/1471-2288/11/100
  • Emiroğlu, K. ve Aydın, S. (2020). Antropoloji sözlüğü (1. baskı). Islık.
  • Etimoloji Türkçe. (2024). Müze. https://www.etimolojiturkce.com/arama/müze
  • MOMA Baku Facebook. (____). Sayfa [Ekran görüntüsü]. https://www.facebook.com/MOMA.Baku
  • Gao, B. ve Yu, S. (2024). Upgrading museum experience: Insights into offline visitor perceptions through social media trends. Emerging trends in drugs, addictions, and health, 4, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.etdah.2023.100137
  • Güler, T. (2014). Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi örneğinde yönlendirme ve işaretleme tasarımında stratejik planlama. Yedi: Sanat, tasarım ve bilim dergisi, 12, 65-75. https://doi.org/10.17484/yedi.78607
  • Gürdal Pamuklu, A. (2022). Öğrenme kaynaklı bilgilendirme tasarımlarının müzelerde kullanılması ve eğitime katkısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 61, 122-138. https://doi.org/10.21764/maeuefd.997373
  • ICOM. (____). Missions and objectives. https://icom.museum/en/about-us/missions-and-objectives/
  • IIID. (____). Information design. https://www.iiid.net/about/information-design/
  • Kandemir, Ö. ve Uçar, Ö. (2015). Değişen müze kavramı ve çağdaş müze mekanlarının oluşturulmasına yönelik tasarım girdileri. Sanat ve tasarım, 5(2), 17-47. https://doi.org/10.20488/austd.01850
  • Logan, W. (2005). Museums, community, identity and urban heritage. Queensland review, 12(1), 27-35. https://doi.org/10.1017/S1321816600003883
  • Marty, P. F. (2007). Museum websites and museum visitors: Before and after the museum visit. Museum management and curatorship, 22(4), 337–360. https://doi.org/10.1080/09647770701757708
  • Marty, P. F. (2008). Museum websites and museum visitors: Digital museum resourcesand their use. Museum management and curatorship, 23(1), 81-99. https://doi.org/10.1080/09647770701865410
  • Mazlum, Ö. ve Arıcı Turhangil, S. (2022). TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi’nin görsel iletişim tasarımı açısından incelenmesi. Turkish studies, 17(5), 1101-1130. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.62748
  • mehriban-aliyeva.az. (____). Bioqrafiya. https://mehriban-aliyeva.az/site/biography
  • Mercin, L. ve Diksoy, İ. (2023). Cumhuriyetin 100. yılında bir iletişim dili olarak bilgilendirme tasarımlarının müzelerdeki kullanımı. Uluslararası müze eğitimi dergisi, 5(Özel sayı), 91-107. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.1371927
  • museumofmodernart_baku. (____a). Profil fotoğrafı [Fotoğraf]. Instagram. https://www.instagram.com/museumofmodernart_baku/
  • museumofmodernart_baku). (____b). 2000-ci illərin 5 əfsanəvi əsəri [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cyn42hDtasv/?img_index=2
  • moma.az. (____a). History. http://www.moma.az/en/about/history
  • moma.az. (____b). Logo [Görsel]. http://www.moma.az/en
  • moma.az. (____c). Home [Ekran görüntüsü]. http://www.moma.az/ru
  • moma.az. (____d). What’s on? [Ekran görüntüsü] http://www.moma.az/en/whats-on
  • O’Doherty, B. (2010). Beyaz küpün içinde galeri mekanının ideolojisi (1. baskı) (Çev. A. Antmen). Sel.
  • Padilla-Meléndez, A. ve Águila-Obra, A. R. D. (2013). Web and social media usage by museums: Online value creation. International journal of information management, 33(5), 892-898. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2013.07.004
  • Pettersson, R. (2002). Information design: An introduction (1. baskı). John Benjamins.
  • Pettersson, R. (2012). Introduction to message design. Journal of visual literacy, 31(2), 93-104. https://doi.org/10.1080/23796529.2012.11674702
  • Sabancalı, O. S. (2006). Azerbaycan resim sanatında çizginin yeri ve öneminin resim eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Sarıkavak, K. N. (2014). Görsel iletişim ve tasarımda çağdaş tipografinin temelleri (3. baskı). Seçkin.
  • Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 21(2), 419-426. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/34503/424695
  • Süleymanova, H. (2021, 16 Temmuz). Qrotesk gerçəklik Rasim Babayevin yaradıcılığında. Mədəniyyət. https://azgallery.az/az/news/270
  • Şar, E. ve Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi dergisi, 10(2), 83-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhayefd/issue/8799/109984
  • Taşçıoğlu, M. ve Erdoğan Aydın, D. (2015). Grafik tasarımın bilgilendirme ve yönlendirme tasarımındaki rolü ve Londra-Eskişehir örnekleri üzerinden bir inceleme. Sanat ve tasarım, 5(2), 227-245. https://doi.org/10.20488/austd.19088
  • Teftiş Kurulu Başkanlığı. (____). Müzeler iç hizmetler yönetmeliği. https://teftis.ktb.gov.tr/TR-14442/muzeler-ic-hizmetler-yonetmeligi.html
  • Trunfio, M., Jung. T. ve Campana. S. (2020). Mixed reality experiences in museums: Exploring the impact of functional elements of the devices on visitors’ immersive experiences and post-experience behaviours. Information & management, 59, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.im.2022.103698
  • Turco, M. L. ve Giovannini, E. C. (2020). Towards a phygital heritage approach for museum collection. Archaeological science, 34, 2-7. https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102639
  • Türk Dil Kurumu. (2024). Müze. https://sozluk.gov.tr/
  • Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım (3. baskı). İnkılap.
  • Ulus, H. (2021). İletişim ve pazarlama bağlamında müzeler üzerine bir inceleme. Uluslararası müze eğitimi dergisi, 3(1), 20-39. https://doi.org/10.51637/jimuseumed.872490
  • UNESCO. (2003). Charter on the preservation of digital heritage. UNESCO. https://en.unesco.org/about-us/legal-affairs/charter-preservation-digital-heritage
  • Uslu, Ö. ve Yalçın, G. (2020). Görsel algı bağlamında mekan tasarım bileşenlerinin incelenmesi Adana Arkeoloji Müzesi. Bitlis Eren Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 9(2), 232-244. https://doi.org/10.47130/bitlissos.804061
  • Uyan Dur, B. İ. (2011). Çevresel grafik tasarımın uygulama alanları. Sanat ve tasarım, 1(7), 159-178. https://doi.org/10.18603/std.54951
  • Yaban, N. T. (2023). Bir halkla ilişkiler faaliyeti olarak resimde galeri tasvirleri. Sanat ve tasarım, (32), 209-229. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1405050
  • Yin, R. (2009). Case study research (4. baskı). Sage.
There are 56 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Art Theory
Journal Section Research Articles
Authors

Banu Erşanlı 0000-0002-8403-7390

Early Pub Date August 28, 2024
Publication Date September 28, 2024
Submission Date March 19, 2024
Acceptance Date May 19, 2024
Published in Issue Year 2024Issue: 12

Cite

APA Erşanlı, B. (2024). Müzelerde görsel iletişim tasarımı öğeleri: Bakü Modern Sanat Müzesi (Bakı Müasir İncəsənət Muzeyi) üzerine bir değerlendirme. ARTS: Artuklu Sanat Ve Beşeri Bilimler Dergisi(12), 9-40. https://doi.org/10.46372/arts.1455682

ARTS is licensed under CC BY-NC 4.0 cc.svg?ref=chooser-v1by.svg?ref=chooser-v1nc.svg?ref=chooser-v1