Araştırma Makalesi
Yıl 2025,
Sayı: 14, 39 - 70, 24.09.2025
Öz
The bed is a carrier of everyday ideology that reveals the relationship between the personal and the political. With this characteristic, it frequently finds its place in critical approaches especially in contemporary art. This study brings together the works of contemporary artists who use the bed as an object of gender critique, and it analyses empty bed photographs of Felix Gonzalez-Torres and Neriman Polat from a feminist perspective. Here, it is discussed how these works have similarities and differences. While Gonzalez-Torres’ images of beds deal with a universal sense of loss and mourning, Polat’s beds criticize domestic oppression. The fact that the beds are photographed as empty in both works creates a formal commonality. However, the meanings represented by the bed diversify through personal experiences and social contexts. In this context, the bed offers a space where the individual and the social intersect and gender norms are questioned.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahmed, S. (2006). Queer phenomenology orientations, objects, others (1. baskı). Duke University.
- Attfield, J. (2000). Wild things: The material culture of everyday life (1. baskı). Bloomsbury visual arts.
- Barthes, R. (1992). Camera lucida: Fotoğraf üzerine düşünceler (1. baskı) (Çev. R. Akçakaya). Altıkırkbeş.
- Baydar, G. (2012). Bedrooms in excess: Feminist strategies used by Tracey Emin and Semiha Berksoy. Woman’s art journal, 33(2), 28-34. https://www.jstor.org/stable/24395286
- Berktay, F. (2015). Tarihin cinsiyeti (5. baskı). Metis.
- Bora, A. ve Toker, N. (2020, 13 Nisan). Evde kalmak, eve sığınmak, evden çıkmak. Birikim dergisi. https://birikimdergisi.com/guncel/10031/evde-kalmak-eve-siginmak-evden-cikmak
- Calle, S. (1984). Exquisite pain [Fotoğraf]. -.
- Chowdhury, A., Nadimuddaula, M. D. ve Lutfunnahar, L. (2023). Visualizing ideas of female printmakers artworks in Bangladesh: An exploration of conceptual representation. International journal of research publication and reviews, 4(5), 4736-4745. https://ijrpr.com/uploads/V4ISSUE5/IJRPR13403.pdf
- Duby, G. (1992). Kadın, aşk ve şövalye (Çev. Ayşen Gür). G. Duby (Ed.), Batı’da aşk ve cinsellik. (2. baskı) (s. 185-198). İletişim.
- Emin, T. (1998). My bed [Yerleştirme]. Tate Modern, Londra.
- Endler, R. (2022). Eşyanın patriyarkası (2. baskı) (Çev. Ç. C. Dikmen). İletişim.
- Erden, O. (2016). Modern, çağdaş, güncel’in kısa tarihi. Teorik Bakış, 8, 74-90.
- Fagan, B. ve Durrani, N. (2021). Yatakta neler yaptık: Yatay bir tarih (1. baskı) (Çev. C. Demirdöğdü). Tellekt.
- Freud, S. (2004). The uncanny. J. Rilkin ve M. Ryon (Ed.), Literary theory: An anthology (2. baskı) (s. 418-431). Blackwell.
- Gezgin, A. Ö. (2009). Cumhuriyet’ten günümüze fotografi. Fotoğrafya. http://www.fotografya.gen.tr/issue-4/ahmet2a.html
- Green, A. (2011) Citizen artists: Group Material. Afterall: A journal of art. Context and enquiry, 26, 17-25. https://doi.org/10.1086/659292
- Gonzales-Torres, F. (1988). Untitled [Yerleştirme]. Berkeley Sanat Müzesi, Berkeley.
- Gonzales-Torres, F. (1991a). Untitled / Perfect lover [Yerleştirme]. MOMA, New York.
- Gonzales-Torres, F. (1991b). Untitled [Fotoğraf]. MOMA, New York.
- Günal, A. (2014). Neriman Polat ve Mürüvvet Türkyılmaz ile son solo sergileri üzerine. Feminist politika, 21, 53-54. https://sosyalistfeministkolektif.org/wp-content/uploads/Feminist_Politika/fp_sayi_21.pdf
- Hanisch, C. (1969, Şubat). The personal is political. University of Victoria. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf
- Hansen, L. (2021, 14 Aralık). Imogen Cunningham: The unmade bed. Seattle Art Museum Stories. https://samblog.seattleartmuseum.org/2021/12/cunningham-the-unmade-bed/
- Hooks, B. (2015). Yearning: Race, gender, and cultural politics (2. baskı). Routledge.
- Hooks, B. (2016). Feminizm herkes içindir (4. baskı) (Çev. E. Aydın, B. Kurt, Ş. Özgün ve A. Yıldırım). BGST.
- Khanmalek, T. ve Restrepo Rhodes, H.A. (2020). A decolonial feminist epistemology of the bed: A compendium incomplete of sick and disabled queer brown femme bodies of knowledge. Frontiers: A journal of women studies, 41(1), 35-58. https://doi.org/10.5250/fronjwomestud.41.1.0035
- Kocadost, B. (2021, 26 Şubat). Kesişimsellik. Feminist bellek. https://feministbellek.org/kesisimsellik/
- Lester, J. (1972a). Personal space, Womanhouse. https://thehousingprojectcollective.wordpress.com/2013/03/16/personal-space/
- Lester, J. (1972b). Personal space [Performans ve Yerleştirme].
- Lipi, T. B. (2012). Love bed [Heykel]. Guggenheim Müzesi, New York.
- Millett, K. (2018). Cinsel politika (4. baskı) (Çev. S. Selvi). Payel.
- O'Neill, C. (2022). The artist as surveillant: The use of surveillance technology in contemporary art (Yüksek lisans tezi). Sotheby’s Institute of Art, London.
- Pink, S. (2004). Home truths: Gender, domestic objects and everyday life (1. baskı). Berg.
- Polat, N. (2013a). Ev nöbeti [Heykel]. -.
- Polat, N. (2013b). Eşik [Video]. -.
- Polat, N. (2013c). Yatak [Fotoğraf]. -.
- Rauschenberg, R. (1955). Bed [Heykel]. MOMA, New York.
- Saltz, J. (2014, 10 Aralık). The 19 best art shows of 2014. Vulture dergisi. https://www.vulture.com/2014/12/19-best-art-shows-of-2014.html
- Scher, J. (2003). Embedded / Mama bed, papa bed ve baby bed [Yerleştirme]. -.
- Smith, S. ve Watson, J. (2001). The rumpled bed of autobiography: Extravagant lives, extravagant questions. Biography, 24(1), 1-14.
- Sulkowicz, E. (2014-2015). Carry that weight [Performans]. -.
- Ulrich, H. (1994, Mart). Conversation with Felix Gonzalez-Torres. Museum in progress. https://www.mip.at/en/texts/169/
- Weaver, B. (2020). Perfect lovers. The London list. https://www.thelondonlist.com/culture/felix-gonzalez-torres
- Yayıntaş, A. (2013). Ev nöbeti. Depo İstanbul sergi kataloğu. https://www.depoistanbul.net/wp-content/uploads/2018/08/neriman_katalog.pdf
Yıl 2025,
Sayı: 14, 39 - 70, 24.09.2025
Öz
Yatak, bireysel olanla politik olan arasındaki ilişkiyi açığa çıkaran, gündelik bir ideoloji taşıyıcısıdır. Bu özelliğiyle 1960 sonrası çağdaş sanatında eleştirel yaklaşımlarda sıklıkla kendine yer bulmaktadır. Bu çalışma, yatak nesnesini bir toplumsal cinsiyet eleştirisi olarak kullanan çağdaş sanatçıların eserlerini bir araya getirmekte, bu çerçevede Felix Gonzalez-Torres ve Neriman Polat’ın üretim pratiklerini ve boş yatak fotoğraflarını feminist bir perspektifle analiz etmektedir. Burada iki sanatçının işlerinin biçimsel ve kavramsal düzeyde nasıl benzerlikler ve farklılıklar taşıdığı tartışılmaktadır. Gonzalez-Torres’in yatak imgeleri, evrensel bir kayıp ve yas duygusunu işlerken; Polat’ın yatakları ev içi ilişkilerin ve baskının eleştirisini yapmaktadır. Her iki çalışmada da yatakların boş olarak fotoğraflanması, biçimsel bir ortaklık yaratır ancak yatak nesnesinin temsil ettiği anlamlar, sanatçıların kişisel deneyimleri ve eserlerinin üretildiği toplumsal bağlamlar aracılığıyla çeşitlenmektedir. Yatak, bu bağlamda çağdaş sanatçılara bireysel ve toplumsalın kesiştiği, cinsiyet normlarının sorgulandığı bir alan sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahmed, S. (2006). Queer phenomenology orientations, objects, others (1. baskı). Duke University.
- Attfield, J. (2000). Wild things: The material culture of everyday life (1. baskı). Bloomsbury visual arts.
- Barthes, R. (1992). Camera lucida: Fotoğraf üzerine düşünceler (1. baskı) (Çev. R. Akçakaya). Altıkırkbeş.
- Baydar, G. (2012). Bedrooms in excess: Feminist strategies used by Tracey Emin and Semiha Berksoy. Woman’s art journal, 33(2), 28-34. https://www.jstor.org/stable/24395286
- Berktay, F. (2015). Tarihin cinsiyeti (5. baskı). Metis.
- Bora, A. ve Toker, N. (2020, 13 Nisan). Evde kalmak, eve sığınmak, evden çıkmak. Birikim dergisi. https://birikimdergisi.com/guncel/10031/evde-kalmak-eve-siginmak-evden-cikmak
- Calle, S. (1984). Exquisite pain [Fotoğraf]. -.
- Chowdhury, A., Nadimuddaula, M. D. ve Lutfunnahar, L. (2023). Visualizing ideas of female printmakers artworks in Bangladesh: An exploration of conceptual representation. International journal of research publication and reviews, 4(5), 4736-4745. https://ijrpr.com/uploads/V4ISSUE5/IJRPR13403.pdf
- Duby, G. (1992). Kadın, aşk ve şövalye (Çev. Ayşen Gür). G. Duby (Ed.), Batı’da aşk ve cinsellik. (2. baskı) (s. 185-198). İletişim.
- Emin, T. (1998). My bed [Yerleştirme]. Tate Modern, Londra.
- Endler, R. (2022). Eşyanın patriyarkası (2. baskı) (Çev. Ç. C. Dikmen). İletişim.
- Erden, O. (2016). Modern, çağdaş, güncel’in kısa tarihi. Teorik Bakış, 8, 74-90.
- Fagan, B. ve Durrani, N. (2021). Yatakta neler yaptık: Yatay bir tarih (1. baskı) (Çev. C. Demirdöğdü). Tellekt.
- Freud, S. (2004). The uncanny. J. Rilkin ve M. Ryon (Ed.), Literary theory: An anthology (2. baskı) (s. 418-431). Blackwell.
- Gezgin, A. Ö. (2009). Cumhuriyet’ten günümüze fotografi. Fotoğrafya. http://www.fotografya.gen.tr/issue-4/ahmet2a.html
- Green, A. (2011) Citizen artists: Group Material. Afterall: A journal of art. Context and enquiry, 26, 17-25. https://doi.org/10.1086/659292
- Gonzales-Torres, F. (1988). Untitled [Yerleştirme]. Berkeley Sanat Müzesi, Berkeley.
- Gonzales-Torres, F. (1991a). Untitled / Perfect lover [Yerleştirme]. MOMA, New York.
- Gonzales-Torres, F. (1991b). Untitled [Fotoğraf]. MOMA, New York.
- Günal, A. (2014). Neriman Polat ve Mürüvvet Türkyılmaz ile son solo sergileri üzerine. Feminist politika, 21, 53-54. https://sosyalistfeministkolektif.org/wp-content/uploads/Feminist_Politika/fp_sayi_21.pdf
- Hanisch, C. (1969, Şubat). The personal is political. University of Victoria. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf
- Hansen, L. (2021, 14 Aralık). Imogen Cunningham: The unmade bed. Seattle Art Museum Stories. https://samblog.seattleartmuseum.org/2021/12/cunningham-the-unmade-bed/
- Hooks, B. (2015). Yearning: Race, gender, and cultural politics (2. baskı). Routledge.
- Hooks, B. (2016). Feminizm herkes içindir (4. baskı) (Çev. E. Aydın, B. Kurt, Ş. Özgün ve A. Yıldırım). BGST.
- Khanmalek, T. ve Restrepo Rhodes, H.A. (2020). A decolonial feminist epistemology of the bed: A compendium incomplete of sick and disabled queer brown femme bodies of knowledge. Frontiers: A journal of women studies, 41(1), 35-58. https://doi.org/10.5250/fronjwomestud.41.1.0035
- Kocadost, B. (2021, 26 Şubat). Kesişimsellik. Feminist bellek. https://feministbellek.org/kesisimsellik/
- Lester, J. (1972a). Personal space, Womanhouse. https://thehousingprojectcollective.wordpress.com/2013/03/16/personal-space/
- Lester, J. (1972b). Personal space [Performans ve Yerleştirme].
- Lipi, T. B. (2012). Love bed [Heykel]. Guggenheim Müzesi, New York.
- Millett, K. (2018). Cinsel politika (4. baskı) (Çev. S. Selvi). Payel.
- O'Neill, C. (2022). The artist as surveillant: The use of surveillance technology in contemporary art (Yüksek lisans tezi). Sotheby’s Institute of Art, London.
- Pink, S. (2004). Home truths: Gender, domestic objects and everyday life (1. baskı). Berg.
- Polat, N. (2013a). Ev nöbeti [Heykel]. -.
- Polat, N. (2013b). Eşik [Video]. -.
- Polat, N. (2013c). Yatak [Fotoğraf]. -.
- Rauschenberg, R. (1955). Bed [Heykel]. MOMA, New York.
- Saltz, J. (2014, 10 Aralık). The 19 best art shows of 2014. Vulture dergisi. https://www.vulture.com/2014/12/19-best-art-shows-of-2014.html
- Scher, J. (2003). Embedded / Mama bed, papa bed ve baby bed [Yerleştirme]. -.
- Smith, S. ve Watson, J. (2001). The rumpled bed of autobiography: Extravagant lives, extravagant questions. Biography, 24(1), 1-14.
- Sulkowicz, E. (2014-2015). Carry that weight [Performans]. -.
- Ulrich, H. (1994, Mart). Conversation with Felix Gonzalez-Torres. Museum in progress. https://www.mip.at/en/texts/169/
- Weaver, B. (2020). Perfect lovers. The London list. https://www.thelondonlist.com/culture/felix-gonzalez-torres
- Yayıntaş, A. (2013). Ev nöbeti. Depo İstanbul sergi kataloğu. https://www.depoistanbul.net/wp-content/uploads/2018/08/neriman_katalog.pdf
Toplam 43 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fotoğraf, Video ve Lens Tabanlı Uygulama, Çağdaş Sanat |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Eylül 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 3 Ağustos 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 14 |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
YAYINCI | DERGİ KURULLARI | DİZİNLER | ÜCRET POLİTİKASI | İSTATİSTİKLER | MIAR | SHERPA ROMEO