Öz
Post-truth is the unreal transfer of truth to the public masses as a result of personal feelings or various relationship based on interests. The post- truth, which is closely related to politics, has started to attract more attention as misinformation quickly reaches individuals in new media environments. Considering this information; the aim of this study is to examine how reality is manipulated in the movie “Don’t Look Up”. It is also aimed to reveal how the perception of the presidency is created in the aforementioned movie in the context of political humour, and to determine what kind of messages are given based on the data obtained. The importance of the study is that the aforementioned movie has just been released and that there has not been a study similar to the subject discussed in the literature. The movie was analyzed with the semiotic analysis method based on Roland Barthes’s concepts of denotation and connotation. As a result of the analyzes; in the context of humour, it is observed that the facts such as political and individual self-interest, indifference, opposition to scientists and scientific findings, and distortion of reality are frequently emphasized.
Anahtar Kelimeler
post-truth reality don’t look up political humour semiotic method
Kaynakça
- Alay, O. (2009). Mizah Kavramı ve Mizahın Tarihsel Süreci. Dil ve Edebiyat Dergisi, 116(808), 22-30.
- Anar, E. (2014). Gerçek nedir? Ya da gerçek gerçek midir? https://t24.com.tr/yazarlar/erol-anar/gercek-nedir-ya-da-gercek-gercek-midir,8803. Erişim Tarihi: 24 Şubat 2022.
- Aslan, V. U. (2016). Simmel’in Toplum ve Öznellik Kavramları Üzerine. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), (21).
- Ayten, A. (2020). Farklı Etik Yaklaşımlar: İnternetteki Her Şey Kamusal Mı? İçinde M. Binark & E. Ş. Dikmen (Ed.), Yeni Medya Araştırmalarında Etik Bakış Açısı ve Uygulamalar (ss. 9-34). Ankara: Alternatif Bilişim Derneği.
- Bayram, Y. (2013). Türkiye’de Siyasi Karikatürün Yeri ve 11’inci Cumhurbaşkanlığı Seçimine İlişkin Siyasi Karikatürlerin Çözümlenmesi. Selçuk İletişim, 6(1), 107-123.
- Bulunmaz, B. (2014). Yeni Medya Eski Medyaya Karşı: Savaşı Kim Kazandı ya da Kazanacak? Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(7), 22-29.
- Danacı, Ç. (2022). "Don’t Look Up” Filmi Üzerine. https://www.alem.com.tr/dizi-film/dont-look-up-filmi-uzerine-1077159#:~:text=Adam%20McKay'in%20y%C3%B6netti%C4%9Fi%20ve,insanlar%C4%B1%20uyarmaya%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1n%C4%B1%20konu%20al%C4%B. Erişim Tarihi: 24 Nisan 2022.
- Eker, G. Ö. (2014). İnsan, Kültür, Mizah-Eğlence Endüstrisinde Tüketim Nesnesi Olarak Mizah (2. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Eroğul, C. (1976). Siyaset Kavramı Hakkında Bir Deneme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 29(2), 113-130.
- Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş (S. İrvan, Çev.). Ankara: Ark Yayınları.
- Foucault, M. (2012). Doğruyu Söylemek (3. baskı; K. Eksen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Frankl, V. E. (2009). İnsanın Anlam Arayışı (S. Budak, Çev.). İstanbul: Okuyan Us.
- Guiraud, P. (1994). Göstergebilim (M. Yalçın, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
- Heywood, A. (2014). Siyaset (B. Kalkan, Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
- Kahveci, K. (2003). Nietzsche Felsefesinde Hakikatin Estetize Edilmesi. U.Ü. FEn-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(4), 33-41.
- Karacan, E. (2022). Netflix’in kadrosu yıldızlarla dolu en yeni filmi izleyici karşısına çıktı. İşte eleştirmenleri ikiye bölen film hakkında bilgiler incelemesi. https://iyikigormusum.com/dont-look-up. Erişim Tarihi: 28 Nisan 2022.
- Karaman, E. (2017). Roland Barthes ve Charles Sanders Peirce’in Göstergebilimsel Yaklaşımlarının Karşılaştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, (34), 25-36.
- Karaoğlan, M. U. (2020). Sosyolojik Açıdan Siyaset (Siyasete Sosyolojik Bakmak). Toplum ve Ütopya, 1-15.
- Kaya, E. (2014). Siyaset Devleti. Ankara Barosu Dergisi, (1), 220-243.
- Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ (D. Özçetin, Çev.). İzmir: Delidolu Yayıncılık.
- Kırık, A. M. (2017). Yeni Medya Aracılığıyla Değişen İletişim Süreci: Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Konumu. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 230-261.
- Koestler, A. (1997). Mizah Yaratma Eylemi (S. Kabakçıoğlu & Ö. Kabakçıoğlu, Çev.). İstanbul: İris Yayıncılık.
- Morreall, J. (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak. Ankara: İris.
- Nesin, A. (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı. İstanbul: Akbaba Yayınları.
- Oçak, Z. (2020). Yeni Medyanın Kullanıcıların Bilişsel Uyumuna ve Hiper-Gerçekliğe Etkisi. İçinde Sanat ve İletişim Araştırmaları (ss. 93-117). Ankara: İksad Publishing House.
- Öngen, O. (2017). Sosyal Medya Kullanıcılarının Gerçeklik Yanılgısı. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(1), 1-14.
- Özkaya, A. (2020). Post Truth (Gerçeklik Ötesi): Yalanların Gerçekmiş Gibi Sunulduğu Bir Dünyada, Hakikatin Anlamı Nedir? https://evrimagaci.org/post-truth-gerceklik-otesi-yalanlarin-gercekmis-gibi-sunuldugu-bir-dunyada-hakikatin-anlami-nedir-8574. Erişim Tarihi: 24 Şubat 2022.
- Sarıoğlu, E. B. (2020). Yalan Haber, “Post-Truth” Kavramı ve Medya Üçlemesi: Geçmişten Günümüze Gündem Belirleyen Örnekler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 377-397.
- Şahin, S. (2014). Göstergebilim ve Tarihsel Gelişimi: Semiyotik Semiyoloji. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Şahin, T. (2011). Küresel Hegemonyanın Çevreyi İnşa Sürecinde Konjonktürel Araçlar: İktidar ve Medya. Siyaset ve Kültür Dergisi, 2(8), 9-21.
- Şen, A. F., & Taşdelen, H. (2020). Post-Truth Siyaset Bağlamında Yeni Medya: 2019 Yerel Seçimi Örneğinde Bir İnceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (33), 11-34.
- Şimşek, V. (2018). Post-Truth ve Yeni Medya: Sosyal Medya Grupları Üzerinden Bir İnceleme. Global Media Journal TR Edition, 8(16), 1-14.
- Taşkın, Y. (2014). Siyaset Nedir? İçinde Y. Taşkın (Ed.), Siyaset Kavramlar, Kurumlar, Süreçler. İstanbul: İletişim Yayınları.
- van Dijk, J. (2004). Digital Media. İçinde J. D. H. Downing, D. McQuail, P. Schlesinger, & E. Wartella (Ed.), The Sage Handbook of Media Studies (ss. 145-163). London: Sage.
- Yardımcı, İ. (2010). Mizah Kavramı ve Sanattaki Yeri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-41.
Öz
Post-truth, hakikatin halk kitlelerine kişisel duygular ya da çeşitli çıkar ilişkileri sonucunda gerçek dışı olarak aktarılmasıdır. Türkçeye hakikat sonrası olarak çevrilen kavram, kitlelerin hakikati/gerçeği aramak yerine hazır bulduğu ham bilgiyi sorgulamaksızın kabul ettiklerine vurgu yapmaktadır. Siyaset ile yakından ilişkili olan post-truth, yanlış bilginin yeni medya ortamlarında hızlıca bireylere ulaşabilmesiyle daha da dikkat çekmeye başlamıştır. Bu durum, büyük halk kitlelerinin oluşan bilgi kirliliği ortamında; doğruyu, hakikati, gerçeği bulmasını zorlaştırmıştır. Bu çalışmanın amacı, gerçekliğin Don’t Look Up filmi özelinde nasıl manipüle edildiğinin incelenmesidir. Siyasi mizah bağlamında adı geçen filmde başkanlık algısının nasıl yaratıldığını ortaya koymak, elde edilen verilerden hareketle ne tür mesajların verildiğini tespit etmek de amaçlanmıştır. Çalışmanın önemi, adı geçen filmin hem vizyona yeni girmiş olması hem de literatürde ele alınan konuya benzer bir çalışmaya rastlanmamış olmasıdır. Film, Roland Barthes’in düz anlam, yan anlam kavramları esas alınarak gösterge bilimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; filmde mizah bağlamında, temel olarak siyasi ve bireysel çıkarcılık, vurdumduymazlık, bilim adamlarına ve bilimsel bulgulara yönelik karşıtlık, gerçeğin çarpıtılması şeklindeki olgulara sıklıkla vurgu yapıldığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
post-truth gerçeklik don’t look up siyasi mizah gösterge bilimsel yöntem
Kaynakça
- Alay, O. (2009). Mizah Kavramı ve Mizahın Tarihsel Süreci. Dil ve Edebiyat Dergisi, 116(808), 22-30.
- Anar, E. (2014). Gerçek nedir? Ya da gerçek gerçek midir? https://t24.com.tr/yazarlar/erol-anar/gercek-nedir-ya-da-gercek-gercek-midir,8803. Erişim Tarihi: 24 Şubat 2022.
- Aslan, V. U. (2016). Simmel’in Toplum ve Öznellik Kavramları Üzerine. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), (21).
- Ayten, A. (2020). Farklı Etik Yaklaşımlar: İnternetteki Her Şey Kamusal Mı? İçinde M. Binark & E. Ş. Dikmen (Ed.), Yeni Medya Araştırmalarında Etik Bakış Açısı ve Uygulamalar (ss. 9-34). Ankara: Alternatif Bilişim Derneği.
- Bayram, Y. (2013). Türkiye’de Siyasi Karikatürün Yeri ve 11’inci Cumhurbaşkanlığı Seçimine İlişkin Siyasi Karikatürlerin Çözümlenmesi. Selçuk İletişim, 6(1), 107-123.
- Bulunmaz, B. (2014). Yeni Medya Eski Medyaya Karşı: Savaşı Kim Kazandı ya da Kazanacak? Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(7), 22-29.
- Danacı, Ç. (2022). "Don’t Look Up” Filmi Üzerine. https://www.alem.com.tr/dizi-film/dont-look-up-filmi-uzerine-1077159#:~:text=Adam%20McKay'in%20y%C3%B6netti%C4%9Fi%20ve,insanlar%C4%B1%20uyarmaya%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1n%C4%B1%20konu%20al%C4%B. Erişim Tarihi: 24 Nisan 2022.
- Eker, G. Ö. (2014). İnsan, Kültür, Mizah-Eğlence Endüstrisinde Tüketim Nesnesi Olarak Mizah (2. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Eroğul, C. (1976). Siyaset Kavramı Hakkında Bir Deneme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 29(2), 113-130.
- Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş (S. İrvan, Çev.). Ankara: Ark Yayınları.
- Foucault, M. (2012). Doğruyu Söylemek (3. baskı; K. Eksen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Frankl, V. E. (2009). İnsanın Anlam Arayışı (S. Budak, Çev.). İstanbul: Okuyan Us.
- Guiraud, P. (1994). Göstergebilim (M. Yalçın, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
- Heywood, A. (2014). Siyaset (B. Kalkan, Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
- Kahveci, K. (2003). Nietzsche Felsefesinde Hakikatin Estetize Edilmesi. U.Ü. FEn-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(4), 33-41.
- Karacan, E. (2022). Netflix’in kadrosu yıldızlarla dolu en yeni filmi izleyici karşısına çıktı. İşte eleştirmenleri ikiye bölen film hakkında bilgiler incelemesi. https://iyikigormusum.com/dont-look-up. Erişim Tarihi: 28 Nisan 2022.
- Karaman, E. (2017). Roland Barthes ve Charles Sanders Peirce’in Göstergebilimsel Yaklaşımlarının Karşılaştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, (34), 25-36.
- Karaoğlan, M. U. (2020). Sosyolojik Açıdan Siyaset (Siyasete Sosyolojik Bakmak). Toplum ve Ütopya, 1-15.
- Kaya, E. (2014). Siyaset Devleti. Ankara Barosu Dergisi, (1), 220-243.
- Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ (D. Özçetin, Çev.). İzmir: Delidolu Yayıncılık.
- Kırık, A. M. (2017). Yeni Medya Aracılığıyla Değişen İletişim Süreci: Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Konumu. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 230-261.
- Koestler, A. (1997). Mizah Yaratma Eylemi (S. Kabakçıoğlu & Ö. Kabakçıoğlu, Çev.). İstanbul: İris Yayıncılık.
- Morreall, J. (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak. Ankara: İris.
- Nesin, A. (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı. İstanbul: Akbaba Yayınları.
- Oçak, Z. (2020). Yeni Medyanın Kullanıcıların Bilişsel Uyumuna ve Hiper-Gerçekliğe Etkisi. İçinde Sanat ve İletişim Araştırmaları (ss. 93-117). Ankara: İksad Publishing House.
- Öngen, O. (2017). Sosyal Medya Kullanıcılarının Gerçeklik Yanılgısı. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(1), 1-14.
- Özkaya, A. (2020). Post Truth (Gerçeklik Ötesi): Yalanların Gerçekmiş Gibi Sunulduğu Bir Dünyada, Hakikatin Anlamı Nedir? https://evrimagaci.org/post-truth-gerceklik-otesi-yalanlarin-gercekmis-gibi-sunuldugu-bir-dunyada-hakikatin-anlami-nedir-8574. Erişim Tarihi: 24 Şubat 2022.
- Sarıoğlu, E. B. (2020). Yalan Haber, “Post-Truth” Kavramı ve Medya Üçlemesi: Geçmişten Günümüze Gündem Belirleyen Örnekler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 377-397.
- Şahin, S. (2014). Göstergebilim ve Tarihsel Gelişimi: Semiyotik Semiyoloji. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Şahin, T. (2011). Küresel Hegemonyanın Çevreyi İnşa Sürecinde Konjonktürel Araçlar: İktidar ve Medya. Siyaset ve Kültür Dergisi, 2(8), 9-21.
- Şen, A. F., & Taşdelen, H. (2020). Post-Truth Siyaset Bağlamında Yeni Medya: 2019 Yerel Seçimi Örneğinde Bir İnceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (33), 11-34.
- Şimşek, V. (2018). Post-Truth ve Yeni Medya: Sosyal Medya Grupları Üzerinden Bir İnceleme. Global Media Journal TR Edition, 8(16), 1-14.
- Taşkın, Y. (2014). Siyaset Nedir? İçinde Y. Taşkın (Ed.), Siyaset Kavramlar, Kurumlar, Süreçler. İstanbul: İletişim Yayınları.
- van Dijk, J. (2004). Digital Media. İçinde J. D. H. Downing, D. McQuail, P. Schlesinger, & E. Wartella (Ed.), The Sage Handbook of Media Studies (ss. 145-163). London: Sage.
- Yardımcı, İ. (2010). Mizah Kavramı ve Sanattaki Yeri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-41.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
ARTS, CC BY-NC 4.0 ile lisanslanmaktadır 
