Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Construction of Medicalization in Internet Health News: A Critical View of Health News Discourse

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 3608 - 3629, 15.10.2019
https://doi.org/10.33206/mjss.538440

Öz



Medicalization refers to using medical terms to describe a
non-medical problem, to present a problem
from the medical framework or the necessity for a
medical intervention in order to “treat” it. This problem may be a problem
concerning the medical profession, or it may be a condition that does not
concern the medical profession.
In this direction, the aim of the study is to try to reveal the medicalization of aging
that is frequently used in health news and that has the possibility to misguide
the individuals whose health-literacy level is low and to
affect the health negatively by conducting review of literature and presenting it with the
expressions included in the news. For this purpose, the
health-containing texts that had the term of aging and that were
published in Sabah, Yeni Şafak, Hürriyet and Milliyet newspapers between
01.01.2017 and 31.12.2017 were analyzed from the theoretical and methodological
window presented by critical discourse analysis from qualitative research
designs.



In the study, besides
the theory of consumption culture in the theoretical sense, the change in the
understanding of health and the formation of new health understanding were also
evaluated.
As a result of the research;  it
was determined that the medicalization of aging with health discourse and the
aging in the natural process of life were taken from the medical point of view
and the solution was placed on the individual level, and on the other hand it
encouraged readers to consume

Kaynakça

  • Adorno T.W.,(1997) Aesthetics Theory, The Athlone Press, London.
  • Arık, Bilal (2009), İnsan ve Toplumu Bir Arada Düşünmedikçe Popüler Kültürü Tartışamayız. Medya ve Popüler Kültür Eleştirel Bir Yaklaşım, Der: E. Karakoç, Konya: Literatürk, s. 1-30.
  • Bilişli, Y. (2018). Sağlık İletişimi Tıbbileştirme, Bireyselleştirme, “Healthism ve Tüketime İlişkin Sağlık Haber Çözümlemeleri, Ankara, Nobel Yayınevi.
  • Candansayar, S. (2009). Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Cinselliğin Tıbbileştirılmesi ve Eşcinsellik. Anti Homofobi Kitabı (ss. 69-72). Ankara: Kaos
  • GL.Clarke, Alan. (2010). The Sociology of Healthcare. London, Pearson.
  • Conrad, P. (1975). The Discovery of Hyperkinesis: Notes on the Medicalization of Deviant Behavior. Soc. Prohl. (23): 12-21
  • .Conrad, P. (1992). Medicalization and Social Control. Annual review of Sociology, 18(1), 209-232.
  • Conrad, P. (2007). Medicalization of Society. USA: The Johns Hopkins University Press.
  • Coupland, J. (2007). Gendered Discourses On The ‘Problem’ of Ageing: Consumerized Solution. Discourse & Communication. 1 (1), 37-61.
  • Devran, Y. (2010), Haber Söylemi ve İdeoloji. İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
  • Estes, C. L., ve Binney, E. A. (1989). The Biomedicalization of Aging: Dangers and Dilemmas. The gerontologist, 29(5), 587-596.
  • Flora, J. A. ve Wallack, L. (1990). “Health promotion and mass media use: Translating research into practice”. Health Education Research, 5(1), 73-80.
  • Foucault, M. (1980.) Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-1977, Hassocks, Sussex: Harvester.
  • Illich, I. (2014). Sağlığın Gaspı. (çev. S. Sertabiboğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • İçli, G.E ve Çopur, M.E. (2008). Pazarlama İletişiminde Renklerin Rolü. Trakya Üniv Sos Bil Derg, 10: 22-33.
  • İnal, Ayşe (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
  • İnceoğlu Y., Özçetin, B., Gökmen Tol, M. ve Alkurt, S.V. (2015). Sağlık ve Hoşnutsuzlukları: Sağlık Kanaat Önderlerinin Sosyal Medya Söylemleri ve Sağlığın Tıbbileştirilmesi. Ed: Duygu Alptekin, Hasta Toplum. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kaufman, S. R., Shim, J. K., ve Russ, A. J. (2004). Revisiting the biomedicalization of aging: clinical trends and ethical challenges. The Gerontologist, 44(6), 731-738.
  • Lauer, J. M. (2004). Invention in rhetoric and composition. USA: Parlor Press
  • Lupton, D. (1992). Discourse analysis: a new methodology for understanding the ıdeologies of health and ıllness. Australian Journal of Public Health, 16(2), 145-150.
  • Martin, E. (1987). The woman in the body: a cultural analysis of reproduction. Boston: Beacon.
  • McCrea, F. B. (1983). The politics of menopause: the “discovery” of a deficiency disease. Soc. Probl. 31, 111-123.
  • Mooney, G. (2012). The health of nations: towards a new political economy. London and New York: Zed Books.
  • Narter, M. (2004). Sağlık ve hastalığın sosyal temsilleri. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 24, 57-74.
  • Nazlı, A. (2016). Yaşlanma, birey ve toplum: Yaşlanmaya sosyolojik bakış. Ege Tıp Dergisi, 55, 1-5.
  • Oakley, A. (1984). The captured womb: A history of the medical care of pregnant women. New York: Blackwell.
  • Parker, I. (1992) Discourse dynamics: Critical analysis for social and individual psychology. London: Routledge.
  • Purdy, L. (2001). Medicalization, medical necessity and feminist medicine. Bioethics Journal, 15(3), 248-265.
  • Riessman, C. K. (1983). Women and medicalization: A new perspective. Social Policy 14, 3-18.
  • Riska, E. (2003). Gendering the medicalization thesis. Advances in Gender Research, 7, 61-89.
  • Robertson, A. (1998). Shifting discourses on health in canada: from health promotion to population health. Health Promotion International, 13(2), 155-166.
  • Schmidt, W. C. (2011). Medicalization of aging: the upside and the downside. Marq. Elder's Adviser, 13, 55.
  • Schneider, J. W. (1978). Deviant drinking as a disease: Deviant drinking as a social accomplishment. Soc. Probl. 25(36), 1-72.
  • Sezgin D. (2011). Yaşam tarzı önerileri bağlamında sağlık haberlerinin analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52-78.
  • Sezgin, D. (2015). Toplumsal cinsiyet perspektifinde sağlık ve tıbbileştirme. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 153-186.
  • Şeker, M. (2003). Haber söylemi içinde yapılandırılmış örtülü nesnellik halleri. Selçuk İletişim Dergisi, 2(4), 100-113.
  • Thompson, E. H. (1994). Older men as ınvisible men in contemporary society. In E. H. Thompson (Edt.), Older men’s lives (pp. 1-21). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Timurturkan, M. (2013). Tıbbi söylem ve iktidar: medyada “diyet-zayıflık-sağlık” ilişkisi etrafında bedenin denetimi. Mediterranean Journal of Humanities, 3(1), 237-252.
  • Turner, B. S. (1984). The body and society. Oxford: Basil Blackwell.
  • Turner, B. S. (1987). Medical power and social knowledge. Newbury Park, Calif: Sage.
  • Utma, S. (2010). Yazılı basında sağlık haberleri ve kamuoyuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Vincent, J. A. (2006). Ageing Contested: Anti-ageing science and the cultural construction of old age. Sociology. 40(4), 681–698.
  • Wallack L. (1981). Mass media campaigns: the odds against finding behavior change. Health Edut Q, 8(3), 209-60.
  • Watson, N. (2006). Postmodernizm ve yaşam tarzları. (Çev. M. Erkan ve A. Utku). İçinde S. Sim (Edt.). Postmodern düşüncenin eleştirel sözlüğü (ss. 45-57). Ankara: eBabil
  • Welch G., Schwartz L. & Woloshin S. (2012). Aşırı teşhis. İstanbul: İnsev Yayınları.
  • Yüksel, H., Karakuş, E. (2012). Gazeteler, bireyselleşen sağlık ve tüketim: ulusal gazetelerde yer alan sağlık haberlerinde kadının temsili. Sosyoloji Dergisi, 27, 51-70.
  • Zijderveld, A. (2007). Sahnelik toplum, (Çev. K. Canatan), İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Zola, I. K. (1972). Medicine as an institution of social Control. Sociological Review, 20, 487-504.
  • Zola, I. K. (1994). Sağlık ve köreltici tıp.
  • https://www.sabah.com.tr/karadenizdoguanadolu/2017/10/16/2-saatte-30-yas-genclesmenin-formulu (Erişim Tarihi: 10.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/iktidarsizligin-asil-sebebi-buymus--pembenar-galeri-cinsellik-2409143/ (Erişim Tarihi: 10.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/bu-besin-yaslanmayi-yavaslatiyor-pembenar-detay-sagliklibeslenme-2580617/ (Erişim Tarihi: 11.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/anti-zaman-maskelerini-evde-yapin-pembenar-yazardetay-guzellik-2542837/ (Erişim Tarihi: 11.11.2018)
  • https://www.yenisafak.com/hayat/kis-sebzeleri-dogal-antioksidan-kaynagi-2937434 (Erişim tarihi: 18.12.2019)
  • https://www.alexa.com/topsites/countries/TR (Erişim tarihi: 01.01.2019)
  • http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/daha-cok-badem-yemeniz-icin-7-neden-40331018 (Erişim tarihi: 02.01.2019).
  • http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/anti-aging-ve-ozon-tedavisi-40372038 (Erişim tarihi: 02.01.2019).

İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 3608 - 3629, 15.10.2019
https://doi.org/10.33206/mjss.538440

Öz



Tıbbileştirme, tıbbi
olmayan bir sorunu tanımlamak için tıbbi terimler kullanılmasını, bir sorunun
tıbbi çerçeveden sunulmasını veya onu “tedavi etmek" amacıyla tıbbi bir
müdahalenin gerekliliğini ifade eder. Bu sorun tıp mesleğini ilgilendiren bir
sorun olarak karşımıza çıkabileceği gibi, tıp mesleğini ilgilendirmeyen bir
durum da olabilir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, sağlık haberlerinde sıklıkla
kullanılan ve sağlık okuryazarlık düzeyi düşük bireyleri yanıltma ve sağlığı
olumsuz yönde etkileme ihtimali olan, yaşlanmanın tıbbileştirilmesini, bir
yazın taraması yaparak ve haberlerde yer alan ifadelerle sunarak ortaya koymaya
çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda Sabah, Yeni Şafak, Hürriyet ve Milliyet gazetelerinde
01.01.2017- 31.12.2017 tarihleri arasında yayımlanan, içerisinde yaşlanma
terimi geçen sağlık içerikli metinler eleştirel söylem analizinin sunduğu
kuramsal ve metodolojik pencereden çözümlenmiştir.



Çalışmada kuramsal
anlamda tüketim kültürü kuramının yanında sağlık anlayışının değişimi ve yeni
sağlık anlayışının oluşumu da değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda;
internet gazetelerinde sağlık söylemi ile yaşamın doğal sürecinde yer alan
yaşlanmanın tıbbi açıdan ele alındığı ve çözümünün birey düzeyinde
konumlandırılarak tıbbileştirilirken öte yandan okuyucuları tüketime teşvik
ettiği tespit edilmiştir.




Kaynakça

  • Adorno T.W.,(1997) Aesthetics Theory, The Athlone Press, London.
  • Arık, Bilal (2009), İnsan ve Toplumu Bir Arada Düşünmedikçe Popüler Kültürü Tartışamayız. Medya ve Popüler Kültür Eleştirel Bir Yaklaşım, Der: E. Karakoç, Konya: Literatürk, s. 1-30.
  • Bilişli, Y. (2018). Sağlık İletişimi Tıbbileştirme, Bireyselleştirme, “Healthism ve Tüketime İlişkin Sağlık Haber Çözümlemeleri, Ankara, Nobel Yayınevi.
  • Candansayar, S. (2009). Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Cinselliğin Tıbbileştirılmesi ve Eşcinsellik. Anti Homofobi Kitabı (ss. 69-72). Ankara: Kaos
  • GL.Clarke, Alan. (2010). The Sociology of Healthcare. London, Pearson.
  • Conrad, P. (1975). The Discovery of Hyperkinesis: Notes on the Medicalization of Deviant Behavior. Soc. Prohl. (23): 12-21
  • .Conrad, P. (1992). Medicalization and Social Control. Annual review of Sociology, 18(1), 209-232.
  • Conrad, P. (2007). Medicalization of Society. USA: The Johns Hopkins University Press.
  • Coupland, J. (2007). Gendered Discourses On The ‘Problem’ of Ageing: Consumerized Solution. Discourse & Communication. 1 (1), 37-61.
  • Devran, Y. (2010), Haber Söylemi ve İdeoloji. İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
  • Estes, C. L., ve Binney, E. A. (1989). The Biomedicalization of Aging: Dangers and Dilemmas. The gerontologist, 29(5), 587-596.
  • Flora, J. A. ve Wallack, L. (1990). “Health promotion and mass media use: Translating research into practice”. Health Education Research, 5(1), 73-80.
  • Foucault, M. (1980.) Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-1977, Hassocks, Sussex: Harvester.
  • Illich, I. (2014). Sağlığın Gaspı. (çev. S. Sertabiboğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • İçli, G.E ve Çopur, M.E. (2008). Pazarlama İletişiminde Renklerin Rolü. Trakya Üniv Sos Bil Derg, 10: 22-33.
  • İnal, Ayşe (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
  • İnceoğlu Y., Özçetin, B., Gökmen Tol, M. ve Alkurt, S.V. (2015). Sağlık ve Hoşnutsuzlukları: Sağlık Kanaat Önderlerinin Sosyal Medya Söylemleri ve Sağlığın Tıbbileştirilmesi. Ed: Duygu Alptekin, Hasta Toplum. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kaufman, S. R., Shim, J. K., ve Russ, A. J. (2004). Revisiting the biomedicalization of aging: clinical trends and ethical challenges. The Gerontologist, 44(6), 731-738.
  • Lauer, J. M. (2004). Invention in rhetoric and composition. USA: Parlor Press
  • Lupton, D. (1992). Discourse analysis: a new methodology for understanding the ıdeologies of health and ıllness. Australian Journal of Public Health, 16(2), 145-150.
  • Martin, E. (1987). The woman in the body: a cultural analysis of reproduction. Boston: Beacon.
  • McCrea, F. B. (1983). The politics of menopause: the “discovery” of a deficiency disease. Soc. Probl. 31, 111-123.
  • Mooney, G. (2012). The health of nations: towards a new political economy. London and New York: Zed Books.
  • Narter, M. (2004). Sağlık ve hastalığın sosyal temsilleri. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 24, 57-74.
  • Nazlı, A. (2016). Yaşlanma, birey ve toplum: Yaşlanmaya sosyolojik bakış. Ege Tıp Dergisi, 55, 1-5.
  • Oakley, A. (1984). The captured womb: A history of the medical care of pregnant women. New York: Blackwell.
  • Parker, I. (1992) Discourse dynamics: Critical analysis for social and individual psychology. London: Routledge.
  • Purdy, L. (2001). Medicalization, medical necessity and feminist medicine. Bioethics Journal, 15(3), 248-265.
  • Riessman, C. K. (1983). Women and medicalization: A new perspective. Social Policy 14, 3-18.
  • Riska, E. (2003). Gendering the medicalization thesis. Advances in Gender Research, 7, 61-89.
  • Robertson, A. (1998). Shifting discourses on health in canada: from health promotion to population health. Health Promotion International, 13(2), 155-166.
  • Schmidt, W. C. (2011). Medicalization of aging: the upside and the downside. Marq. Elder's Adviser, 13, 55.
  • Schneider, J. W. (1978). Deviant drinking as a disease: Deviant drinking as a social accomplishment. Soc. Probl. 25(36), 1-72.
  • Sezgin D. (2011). Yaşam tarzı önerileri bağlamında sağlık haberlerinin analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52-78.
  • Sezgin, D. (2015). Toplumsal cinsiyet perspektifinde sağlık ve tıbbileştirme. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 153-186.
  • Şeker, M. (2003). Haber söylemi içinde yapılandırılmış örtülü nesnellik halleri. Selçuk İletişim Dergisi, 2(4), 100-113.
  • Thompson, E. H. (1994). Older men as ınvisible men in contemporary society. In E. H. Thompson (Edt.), Older men’s lives (pp. 1-21). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Timurturkan, M. (2013). Tıbbi söylem ve iktidar: medyada “diyet-zayıflık-sağlık” ilişkisi etrafında bedenin denetimi. Mediterranean Journal of Humanities, 3(1), 237-252.
  • Turner, B. S. (1984). The body and society. Oxford: Basil Blackwell.
  • Turner, B. S. (1987). Medical power and social knowledge. Newbury Park, Calif: Sage.
  • Utma, S. (2010). Yazılı basında sağlık haberleri ve kamuoyuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Vincent, J. A. (2006). Ageing Contested: Anti-ageing science and the cultural construction of old age. Sociology. 40(4), 681–698.
  • Wallack L. (1981). Mass media campaigns: the odds against finding behavior change. Health Edut Q, 8(3), 209-60.
  • Watson, N. (2006). Postmodernizm ve yaşam tarzları. (Çev. M. Erkan ve A. Utku). İçinde S. Sim (Edt.). Postmodern düşüncenin eleştirel sözlüğü (ss. 45-57). Ankara: eBabil
  • Welch G., Schwartz L. & Woloshin S. (2012). Aşırı teşhis. İstanbul: İnsev Yayınları.
  • Yüksel, H., Karakuş, E. (2012). Gazeteler, bireyselleşen sağlık ve tüketim: ulusal gazetelerde yer alan sağlık haberlerinde kadının temsili. Sosyoloji Dergisi, 27, 51-70.
  • Zijderveld, A. (2007). Sahnelik toplum, (Çev. K. Canatan), İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Zola, I. K. (1972). Medicine as an institution of social Control. Sociological Review, 20, 487-504.
  • Zola, I. K. (1994). Sağlık ve köreltici tıp.
  • https://www.sabah.com.tr/karadenizdoguanadolu/2017/10/16/2-saatte-30-yas-genclesmenin-formulu (Erişim Tarihi: 10.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/iktidarsizligin-asil-sebebi-buymus--pembenar-galeri-cinsellik-2409143/ (Erişim Tarihi: 10.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/bu-besin-yaslanmayi-yavaslatiyor-pembenar-detay-sagliklibeslenme-2580617/ (Erişim Tarihi: 11.11.2018)
  • http://www.milliyet.com.tr/anti-zaman-maskelerini-evde-yapin-pembenar-yazardetay-guzellik-2542837/ (Erişim Tarihi: 11.11.2018)
  • https://www.yenisafak.com/hayat/kis-sebzeleri-dogal-antioksidan-kaynagi-2937434 (Erişim tarihi: 18.12.2019)
  • https://www.alexa.com/topsites/countries/TR (Erişim tarihi: 01.01.2019)
  • http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/daha-cok-badem-yemeniz-icin-7-neden-40331018 (Erişim tarihi: 02.01.2019).
  • http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/anti-aging-ve-ozon-tedavisi-40372038 (Erişim tarihi: 02.01.2019).
Toplam 57 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Yasemin Bilişli 0000-0001-9272-9568

Yayımlanma Tarihi 15 Ekim 2019
Gönderilme Tarihi 11 Mart 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 8 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Bilişli, Y. (2019). İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(4), 3608-3629. https://doi.org/10.33206/mjss.538440
AMA Bilişli Y. İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış. MJSS. Ekim 2019;8(4):3608-3629. doi:10.33206/mjss.538440
Chicago Bilişli, Yasemin. “İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 8, sy. 4 (Ekim 2019): 3608-29. https://doi.org/10.33206/mjss.538440.
EndNote Bilişli Y (01 Ekim 2019) İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 8 4 3608–3629.
IEEE Y. Bilişli, “İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış”, MJSS, c. 8, sy. 4, ss. 3608–3629, 2019, doi: 10.33206/mjss.538440.
ISNAD Bilişli, Yasemin. “İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/4 (Ekim 2019), 3608-3629. https://doi.org/10.33206/mjss.538440.
JAMA Bilişli Y. İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış. MJSS. 2019;8:3608–3629.
MLA Bilişli, Yasemin. “İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 8, sy. 4, 2019, ss. 3608-29, doi:10.33206/mjss.538440.
Vancouver Bilişli Y. İnternet Sağlık Haberlerinde Tıbbileştirmenin İnşaası: Sağlık Haber Söylemine Eleştirel Bir Bakış. MJSS. 2019;8(4):3608-29.

MANAS Journal of Social Studies (MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi)     


16155