Türklük Bilimi Araştırmaları

Abstract

1950 kuşağının önde gelen öykücülerinden Ferit Edgü, içinde yaşadığı çağın değişen insan algısını yansıttığı hikayelerinde, yalnızlık, yabancılaşma, bunaltı gibi varoluşçu felsefenin yansıması olan izleklere yer verir. Ferit Edgü’nün 1959’da yayımlanan Kaçkınlar adlı kitabında yer alan birbirleriyle bağlantılı hikayelerde şiddet teması merkeze alınarak yapılan araştırma aracılığıyla, dönemin değişen edebiyat anlayışını ve insan algısını görmek mümkün olacaktır.
Ferit Edgü’nün Kaçkınlar adlı kitabında yer alan öykülerde şiddet, toplum içinde görülmemenin, duyulmamanın ve anlaşılmamanın sonucu olarak ortaya çıkar ve kişilerin yalnızlık, yabancılaşma ve bunaltı gibi duygularının dışavurum aracı olarak kullanılır. Varoluşsal kaygıların egemen olduğu, zorluklarla sürdürdükleri, yaşamaya değer bulmadıkları hayatlarını, başkalarının gözleriyle değerlendiren hikâye kişileri, içine düştükleri çıkmazda şiddete başvururlar.
Kaçkınlar’da şiddet, insandan insana, insandan hayvana ve insandan nesnelere yönelik şiddet olmak üzere çeşitli biçimlerde görünür kılınır. Fiziksel şiddet, hem hikaye kişileri tarafından uygulanan hem de onların maruz kaldığı bir şiddet türü olarak, insanoğlunun yıkıcı ve yok edici yüzünü temsil eder. Psikolojik şiddet ise hem içeriden kişilerin kendilerine uyguladığı duygusal şiddet hem de dışarıdan diğer insanlar tarafından hikâye kişisine uygulanan baskılar aracılığıyla görünür kılınır. Çalışmada incelenen hikayeler aracılığıyla şiddetin görünür ve görünmez yüzleriyle insanların hayatını kuşattığı ve giderek artan yıkıcılığıyla onların hayatında çıkmaza sebep olduğu üzerinde durulmuştur.